هدف: شادی از بنیادی‌ترین مفاهیم روانشناسی مثبت‌گرا است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر انواع الگوهای ارتباطی خانواده، از جمله توافق‌کننده، کثرت‌گرا، محافظت‌کننده و بی قید بر میزان شادی بود. روش: این بررسی از نوع مقطعی است. شرکت‌کنندگان در پژوهش 200 دانش آموز (100 دختر و 100 پسر) دبیرستانی شهر شیراز بودند که به روش خوشه‌ای- چندمرحله‌ای- تصادفی نمونه‌گیری شدند. برای سنجش شادی، پرسش‌نامه تجدیدنظرشده آکسفورد و برای تعیین انواع الگوهای ارتباطی، پرسش‌نامه تجدیدنظر شده کوئرنر و فیتزپاتریک به‌کار برده شد. پایایی پرسش‌نامه‌ها به روش آلفای کرونباخ و روایی آنها به شیوه تحلیل عامل سنجیده شد. تحلیل داده‌ها به‌کمک تحلیل واریانس انجام شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان دادند که بین الگوهای ارتباطی از نظر میزان شادی تفاوت معنی‌دار وجود دارد (001/0p< ). آزمون تعقیبی شفه نشان داد که در الگوهای توافق‌کننده و کثرت‌گرا میانگین نمره شادی بالاتر و در الگوهای محافظت‌کننده و بی قید میزان آن پایین‌تر است (05/0p<). هم‌چنین در الگوی توافق‌کننده و کثرت‌گرا میزان شادی پسران بالاتر از دختران بود. نتیجه‌گیری: جهت‌گیری گفت و شنود، در مقایسه با جهت‌گیری همنوایی، به‌ویژه در پسران، عامل اصلی در ارتباطات خانوادگی است که شادی بیشتر را در پی دارد.

هدف: بررسی اثربخشی شناخت‌درمانی گروهی مبتنی بر تفکر نظاره‌ای (ذهن‌آگاهی) و فعال‌سازی طرح‌واره‌های معنوی در کاهش عود مصرف مواد افیونی هدف اصلی این پژوهش بود. روش: در یک طرح آزمایشی، 90 بیمار مرد با تشخیص وابستگی به مواد افیونی بر پایه معیارهای DSM-IV پس از دوره سم‌زدایی انتخاب و به‌تصادف در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جای داده شدند. گروه‌های آزمایشی در طی 12 جلسه دو ساعته به‌صورت گروهی تحت درمان قرار گرفتند. آزمودنی‌ها به‌کمک مصاحبه ساختار یافته شاخص مصرف مواد افیونی (OTI) و پرسش‌نامه سلامت عمومی‌28 سؤالی (GHQ-28) و پرسش‌نامه اثر معنویت بر رفتار، پیش از آغاز درمان، جلسه دوازدهم وپایان مرحله پی‌گیری 4 ماهه پس از درمان گروهی ارزیابی شدند. گروه گواه بدون هیچ درمان گروهی تنها داروی نالترکسون دریافت کرد. داده‌ها به‌کمک روش آماری تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های تکراری و آزمون خی‌دو تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که هر دو روش شناخت‌درمانی مبتنی بر تفکر نظاره‌ای و فعال‌سازی طرح‌واره‌های معنوی و رفتاردرمانی شناختی در کاهش میزان عود (01/0p< )، افزایش اطاعت‌درمانی، مدت باقی‌ماندن در درمان (0001/0p< )، کاهش مصرف مواد افیونی، علایم جسمانی، اضطراب، بهبود کارکرد اجتماعی، وضعیت سلامتی و افزایش تأثیر معنویت بر رفتار از نالترکسون مؤثرتر است. روش شناخت‌درمانی بر پایه تفکر نظاره‌ای و فعال‌سازی طرح‌واره‌های معنوی از نظر کاهش میزان عود، افزایش میزان اطاعت درمانی، کارکرد اجتماعی، کاهش مصرف مواد و بهبود سلامتی و معنویت از رفتاردرمانی شناختی مؤثرتر بود (01/0p< ). نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد به‌کارگیری شناخت درمانی مبتنی بر تفکر نظاره‌ای (ذهن‌آگاهی) و فعال‌سازی طرح‌واره‌های معنوی به شکل چشم‌گیری اثربخشی درمان دارویی و رفتاردرمانی شناختی را در پیش‌گیری از عود مواد افیونی افزایش می‌دهد.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی پایایی و روایی پرسش‌نامه پرخاشگری باس و پری انجام شده است. این پرسش‌نامه دارای 29 پرسش می‌باشد که پس از برگردان به فارسی توسط متخصصان روانشناسی، به‌کار برده شد. روش: در یک بررسی مقطعی 492 نفر از دانشجویان 18 تا 22 ساله (248 پسر و 244 دختر) دانشگاه شیراز که به روش خوشه‌ای- تصادفی انتخاب شده بودند، به‌کمک پرسش‌نامه پرخاشگری باس و پری ارزیابی شدند. داده‌ها به‌کمک آزمون‌های آماری ضریب همبستگی، تحلیل عاملی و آزمون t تحلیل شدند.� یافته‌ها: به‌کمک تحلیل عاملی، چهار عامل رفتاری خشم، پرخاشگری بدنی و کلامی، رنجیدگی، و بدگمانی از آن استخراج شد. ضریب پایایی این پرسش‌نامه به‌شیوه بازآزمایی برابر با 78/0 بود. هم‌چنین مقایسه این عوامل میان دختران و پسران گویای آن بود که پسران در سه عامل پرخاشگری (001/0p< )، خشم (001/0p< ) و بدگمانی (01/0p< ) نسبت به دختران به‌طور معنی‌داری نمره بیشتری دارند. هم‌چنین همبستگی بالای عوامل با نمره کل پرسش‌نامه، همبستگی ضعیف عوامل با یکدیگر و مقادیر ضریب آلفا همگی نشان‌دهنده کفایت و کارایی این پرسش‌نامه برای کاربرد پژوهشگران، متخصصان و روانشناسان در ایران است. نتیجه‌گیری: پرسش‌نامۀ پرخاشگری باس و پری دارای پایایی و روایی مناسب برای کاربرد پژوهشگران و متخصصان است.

هدف: هدف این پژوهش بررسی ویژگی‌های روانسنجی چک‌لیست تجدیدنظرشده مشکلات رفتاری کوای و پترسون بود. روش: این بررسی از نوع آزمون‌سازی است و در آن 458 دانش‌آموز (255 پسر و 203 دختر) دبستانی که از نواحی چهارگانه آموزشی شیراز به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای- تصادفی انتخاب شده بودند، به کمک چک‌لیست تجدیدنظرشده مشکلات رفتاری کوای و پترسون بررسی شدند. یافته‌ها: روایی چک‌لیست به روش همبستگی گویه‌ها با نمره کل، تحلیل عوامل و همبستگی بین نمرات چک‌لیست با نمرات پرسش‌نامه رفتار کودک راتر (88/0) به‌دست آمد و تحلیل عوامل با مؤلفه‌های اصلی و سپس چرخش واریماکس، استخراج چهار عامل با ارزش ویژه بیشتر از یک را در پی داشت که عبارتند از: اختلال سلوک، مشکلات توجه- ناپختگی، پرخاشگری اجتماعی و اضطراب- گوشه‌گیری. پایایی چک‌لیست با روش بازآزمایی برای نمرات کل چک‌لیست 88/0، اختلال سلوک 90/0، مشکلات توجه- ناپختگی 85/0، پرخاشگری اجتماعی 79/0 و اضطراب-گوشه‌گیری 78/0 بود. ضرایب آلفای کرونباخ برای نمرات کل چک‌لیست 98/0 و برای اختلال سلوک 97/0، مشکلات توجه- ناپختگی 97/0، پرخاشگری اجتماعی 82/0 و اضطراب-گوشه‌گیری 85/0 به‌دست آمد. نتیجه‌گیری: چک‌لیست تجدیدنظرشده مشکلات رفتاری کوای و پترسون دارای روایی و پایایی مطلوب برای کاربرد در ایران است.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین مدت پسیکوز درمان‌نشده (DUP)، عوامل مؤثر بر آن و مسیر مراجعه در بیماران دچار پسیکوز بار اول بستری در بیمارستان روزبه ‌انجام شده‌است. روش: در این پژوهش مقطعی، 91 بیمار که با تشخیص نخستین دوره پسیکوز در بیمارستان روزبه تهران بستری شده بودند، از نظر مدت پسیکوز درمان‌نشده (فاصله بین نخستین علایم پسیکوز تا درمان مناسب یا بستری در بیمارستان) و مسیر مراجعه و چگونگی شروع بیماری ارزیابی شدند. داده‌ها به‌کمک آزمون‌های آماری مان- ویتنی، کروسکال- والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن تحلیل گردیدند. یافته‌ها: در 2/35% از بیماران، بیماری شروع حاد (کمتر از دو هفته) داشت. از نظر نوع بیماری، اختلال دوقطبی (7/29%) و اسکیزوفرنیا (8/19%) بیشترین موارد تشخیص داده شده بودند. میانگین تأخیر در درمان یا مدت پسیکوز درمان‌نشده، 03/52 هفته (انحراف معیار 7/114 هفته) بود. بیشترین فراوانی نخستین مراجعه بیماران به روانپزشکان و پس از آن به درمانگران سنتی بود. بیشترین ارجاع‌دهندگان به بیمارستان روزبه، بستگان و دوستان بیمار بودند. در این پژوهش مدت پسیکوز درمان‌نشده در بیماران مقیم شهر (01/0p<)، بی‌کار (01/0p<)، دچار اسکیزوفرنیا (05/0p<)، هم‌چنین در کسانی که بیماری به‌صورت تدریجی (در عرض بیش از دو هفته) آغاز شده بود (001/0p<) طولانی‌تر بود. نتیجه‌گیری: تأخیر در درمان (مدت پسیکوز درمان نشده) و ارتباط آن با متغیرهای گوناگون تا اندازه‌ای همانند سایر بررسی‌های انجام‌شده‌ است، ولی مراجعه به درمانگران سنتی در بیماران پسیکوز بار اول ایران بیشتر است.

هدف: این پژوهش به‌منظور بررسی میزان شیوع مصرف مواد در دانشجویان دانشگاه‌های زیرپوشش وزارت علوم در شهر تهران انجام شده است. روش: در این بررسی مقطعی، 2997 دانشجوی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 85-1384 از شش دانشگاه شهر تهران که به‌تصادف انتخاب شده بودند، ارزیابی شدند. دانشجویان مورد بررسی به پرسش‌نامه‌ای که برای برآورد میزان شیوع مصرف مواد تهیه شده بود، پاسخ دادند. پرسش‌نامه‌ها را رابطین پیش‌گیری از مصرف مواد دانشگاه‌ها و در کلاس درس با هماهنگی قبلی با مدرس، برای تکمیل به پاسخ‌گویان ارایه نمودند. یافته‌ها: این بررسی نشان‌دهنده شیوع طول عمر نسبتاً بالای مصرف مواد سبک به ترتیب قلیان (34%)، سیگار (24%) و نوشیدنی‌های الکلی (17%) و شیوع پایین مواد سنگین تریاک (3/2%)، حشیش (2/2%) و قرص اکستازی (7/0%) بود. در همه مواد، دختران مصرف کمتری را نسبت به پسران داشتند و در مورد مصرف طول عمر، یک‌سال و یک‌ماه گذشته بیشتر مواد، دانشجویان غیرخوابگاهی بیشتر از دانشجویان خوابگاهی مصرف آنها را گزارش نمودند (05/0p<). نتیجه‌گیری: مصرف مواد در دانشجویان شهر تهران هر چند در مقایسه با مصرف آن در دانشجویان کشورهای آمریکایی و اروپایی خیلی کمتر است، به‌دلیل رواج تنباکو به‌صورت مصرف با قلیان و الکل و نبود مداخلات پیش‌گیرانه در این زمینه نیازمند توجه و حمایت بیشتری از سوی برنامه‌ریزان می‌باشد.

هدف: در این بررسی اثر آنتی‌سایکوتیک‌های تیپیک و آتیپیک در ایجاد علایم وسواسی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا مقایسه شده است. روش: در یک بررسی توصیفی- مقایسه‌ای 64 بیمار دچار اسکیزوفرنیا (32 بیمار در گروه آنتی‌سایکوتیک‌های تیپیک و 32 بیمار در گروه آنتی‌سایکوتیک‌های آتیپیک) بررسی شدند. همه بیمارانی که بر پایه مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلال‌های محور یک در DSM-IV�(SCID-I) تشخیص قطعی اسکیزوفرنیا دریافت کرده بودند، دو آزمون مقیاس وسواسی – اجباری ییل- براون (YBOCS) و مقیاس مختصر درجه‌بندی روانپزشکی (BPRS) را در آغاز، سه هفته و شش هفته پس از درمان اجرا نمودند. داده‌های به‌دست‌آمده با روش‌های آمار توصیفی، تحلیل واریانس با اندازه‌های مکرر و آزمون t تحلیل شدند. یافته‌ها: در گروه دریافت‌کننده آنتی‌سایکوتیک‌های تیپیک متوسط نمره آزمون YBOCS به‌ترتیب پیش از آغاز درمان، سه هفته و شش هفته پس از آن 40/2، 30/2 و 18/2 به‌دست آمد و در گروه دریافت‌کنندگان آنتی‌سایکوتیک‌های آتیپیک میانگین نمره آزمون YBOCS به‌ترتیب در آغاز درمان، سه هفته وشش هفته پس از درمان 12/4، 46/4 و 53/4 بود. تفاوت نمرات آزمون YBOCS در دوگروه دریافت‌کننده آنتی‌سایکوتیک‌های تیپیک و آتیپیک پیش از درمان به سطح معنی‌داری نزدیک و در هفته سوم و ششم درمان، معنی‌دار بود (05/0p<). در گروه تیپیک یک بیمار با سابقه خانوادگی مثبت کاهش علایم وسواسی و در گروه آتیپیک نیز یک بیمار با سابقه خانودگی مثبت افزایش علایم وسواسی را نشان دادند. نتیجه‌گیری: آنتی‌سایکوتیک‌های آتیپیک می‌توانند علایم وسواسی (هر چند کم) در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا ایجاد کنند. با وجود اهمیت سابقه خانوادگی درتظاهرات بالینی وسواس در مصرف‌کنندگان آنتی‌سایکوتیک‌های آتیپیک، نقش این متغیردر کاهش یا افزایش علایم وسواسی اندک بو

هدف: این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین عملکرد بطن چپ و بروز افسردگی پس از سکته قلبی انجام شده است. روش: در یک بررسی آینده‌نگر 176 بیمار 32 تا 84 ساله با میانگین سنی 56 سال (انحراف معیار 05/10) که با تشخیص قطعی انفارکتوس میوکارد�در یکی از واحدهای مراقبت قلبی (CCU) شهر اصفهان طی پنج ماه اول سال 1385 بستری شده بودند، به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و بررسی شدند. ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و پزشکی بیماران و نتیجه ارزیابی عملکرد بطن چپ LVEF)) به‌کمک اکوکاردیوگرافی یا آنژیوگرافی بلافاصله پس از سکته قلبی گردآوری شد. سپس بیماران به‌کمک مقیاس افسردگی بک برای مراقبت‌های اولیه سه ماه پس از سکته قلبی ارزیابی شدند. داده‌های گردآوری‌شده طی دوره بستری و مرحله پی‌گیری با بهره‌گیری از روش رگرسیون لجستیک تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان دادند که عملکرد پایین بطن چپ که با شاخص LVEF مشخص می‌شود با افسردگی سه ماه پس از سکته قلبی ارتباط‌ معنی‌دار دارد (01/0p<). هم‌چنین مدل اکتشافی (که تنها شامل متغیر LVEF می‌باشد) دارای اعتبار پیش‌بین 8/64% با حساسیت 7/55% و ویژگی 1/72% بود. نتیجه‌گیری: اختلال در عملکرد بطن چپ با افزایش خطر بروز افسردگی پس از سکته قلبی ارتباط دارد.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی اضطراب رایانه در دانشجویان و رابطه آن با کارآمدی رایانه در دانشگاه اراک انجام شد. روش: این بررسی از نوع توصیفی- پیمایشی است و در آن 370 آزمودنی (123 مرد، 218 زن) که به شیوه خوشه‌ای- تصادفی از رشته‌های مختلف دانشگاه اراک انتخاب شده بودند، ارزیابی شدند. داده‌ها به‌کمک مقیاس رتبه‌بندی اضطراب رایانه و مقیاس کارآمدی رایانه گردآوری شد. برای تحلیل داده‌ها روش‌های آمار توصیفی، آزمون رگرسیون آماری، همبستگی پیرسون و آزمون t به‌کار برده شد. یافته‌ها: دانشجویان دانشگاه اراک از اضطراب رایانه‌ بالاتر از حد خفیف برخوردار بودند. بین کارآمدی رایانه‌ای و اضطراب رایانه رابطه معنی‌دار به‌دست آمد (01/0p<) و از متغیرهای فردی (جنسیت، رشته تحصیلی، معدل) تنها مؤلفه رشته تحصیلی در پیش‌بینی متغیر ملاک (اضطراب رایانه) تأثیر معنی‌داری داشت (001/0p<). هم‌چنین بررسی تفاوت میانگین نمرات اضطراب رایانه دختران و پسران تفاوت معنی‌داری را نشان نداد، اما در متغیر کارآمدی رایانه ‌این تفاوت در سطح 001/0p< معنی‌دار بود. نتیجه‌گیری: اضطراب رایانه در دانشجویان دانشگاه اراک بالا است. لزوم توجه و اقدامات لازم در زمینه کاهش اضطراب رایانه در دانشجویان ضروری می‌نماید.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس شخص با حساسیت پردازش حسی بالا(HSPSS) در بافت ‌فرهنگی و جامعه ایرانی در ارتباط با شاخص‌های آسیب‌شناسی روان‌شناختی است. روش: 372 دانشجوی پسر مقطع کارشناسی در دو دانشگاه شهید بهشتی و شاهد تهران که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای- تصادفی انتخاب شده بودند، به‌کمک HSPSS و پرسش‌نامه‌های�افسردگی بک (BDI) و اضطراب خصیصه- حالت اشپیلبرگر (STAI) ارزیابی شدند. تحلیل داده‌ها به‌کمک آزمون همبستگی، تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون چندمتغیره انجام شد. یافته‌ها: یافته‌ها در تأیید ساختار سه مؤلفه به آسانی برانگیخته‌شدن (EOE)، آستانه حسی پایین (LST) و حساسیت حسی زیباشناختی غنی‌شده (EASS) بودند. این بررسی نشان داد که حساسیت پردازش حسی با شاخص‌های آسیب‌شناسی روان‌شناختی درارتباط است. بعد EOE و LST به‌طور انتخابی با اضطراب و افسردگی همبسته بودند. نتیجه‌گیری: حساسیت حسی زیباشناختی غنی‌شده به‌طور معکوس اضطراب و افسردگی را پیش‌بینی می‌کند؛ که بیانگر نقش محافظت‌کننده بعد حساسیت حسی زیباشناختی غنی‌شده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه میزان متوسط فشار و منبع فشار (عینی یا ذهنی) مراقبان بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیای مزمن و مراقبان بیماران دوقطبی مزمن، طراحی گردید. روش: در یک پژوهش پس‌رویدادی 50 مراقب بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا و 50 مراقب بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی که در مدت شش ماه به درمانگاه روانپزشکی و یا بیمارستان رازی مراجعه کرده بودند، به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌کمک پرسش‌نامه ویژگی‌های جمعیت‌شناختی و مقیاس فشار مراقب ارزیابی شدند. داده‌ها به‌کمک آزمون آماری t و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شدند. یافته‌ها: میزان فشار در مراقبان بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیای مزمن، به‌طور معنی‌داری ( 05/0p<) بیشتر از فشار در مراقبان بیماران مزمن دوقطبی بود (5/35 در برابر 9/28). از سوی دیگر منبع مهم فشار در هر دو گروه مراقبان، عینی و در همه سطوح معنی‌دار بود ( 05/0p<). نتیجه‌گیری: با توجه به میزان بالای فشار در مراقبان بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیای مزمن، در مقایسه با مراقبان بیماران دو قطبی مزمن، حمایت، شناسایی و تأمین نیازهای این مراقبان از اولویت‌ بیشتری برخوردار است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی شش زمینه ناسالم مستعدکننده اعتیاد (ویژگی‌های شخصیتی، شیوه زندگی، روابط اجتماعی و خانوادگی، نگرش و باورها، احساسات، عواطف و رفتارها) انجام شده است. روش: در یک بررسی علّی- مقایسه‌ای 240 نفر (120 نفر معتادان بهبودیافته مواد افیونی و 120 نفر افراد سالم) به‌شیوه نمونه‌گیری تصادفی- طبقه‌ای از مراکز بازتوانی معتادان چهار شهر ارومیه، قم، شیراز و تهران انتخاب شدند. داده‌ها به‌کمک پرسش‌نامه استعداد اعتیاد (ASQ) گردآوری و به‌کمک ‌آزمون آماری t تحلیل شدند. یافته‌ها: 95% افراد مورد بررسی مرد بودند. سن آنان 18 سال و بالاتر بود. معتادان در هر یک از شش زمینه مستعدکننده پیش‌اعتیادی به‌طور معنی‌داری (001/0P<) با افراد سالم تفاوت داشتند. این زمینه‌ها در شکل‌دهی استعداد اعتیاد مؤثرند. نتیجه‌گیری: معتادان بیش از افراد سالم دارای ویژگی‌های غیرطبیعی (شیوه زندگی نادرست، روابط اجتماعی و خانوادگی ناسالم، افکار و باورهای نادرست، احساسات و عواطف غیرطبیعی و رفتارهای مخاطره‌آمیز) هستند.