گلوگاه‌ها معمولاً به‌عنوان منابع محدودی شناخته می‌شوند که عملکرد کل خط تولید را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بنابراین زمان‌بندی برپایه‌ی گلوگاه را می‌توان رویکردی مفید برشمرد. از طرف دیگر یافتن بهترین مکان گلوگاه، برای معیارهای عملکردی مختلف سبب ارائه‌ی راهکارهای مناسب سرمایه‌گذاری برای افزایش ظرفیت می‌شود. در این تحقیق تأثیر مکان گلوگاه بر معیارهای $C_{m‌a‌x}$، میانگین مدت زمان توقف کارها، متوسط زمان چرخه، متوسط زمان انجام کار و متوسط تعداد قطعات نیمه‌ساخته در محیط سری انعطاف‌پذیر با ماشین‌های غیرمشابه مورد بررسی قرار گرفته است. برای بررسی این تأثیر یک روش ابتکاری مبتنی بر گلوگاه براساس ایده‌ی نظریه‌ی محدودیت‌ها توسعه داده شده است. نتایج نشان می‌دهد که برای حالات و مقادیر فرض شده، مکان گلوگاه بر معیارهای $C_{m‌a‌x}$ و متوسط زمان چرخه تأثیرگذار نیست، در حالی که بر معیارهای میانگین مدت زمان توقف کارها، متوسط زمان انجام کار و متوسط تعداد قطعات نیمه‌ساخته مؤثر است.

روش تاگوچی، روشی مؤثر و کارا در افزایش کیفیت محصول یا فرایند است. هدف این روش کاهش میزان تأثیر عوامل اغتشاش بر مقدار متغیر پاسخ است به‌گونه‌یی که متغیر پاسخ نسبت به تغییرات عوامل اغتشاش مقاوم شود. تاگوچی به‌منظور بررسی و تجزیه و تحلیل متغیر پاسخ، نسبت سیگنال به اغتشاش را معرفی کرد. در این مطالعه یک شاخص نوین سیگنال به اغتشاش، براساس فاصله‌ی اقلیدسی و مساحت ناحیه‌ی فرایند برای متغیرهای پاسخ وابسته به هم ارائه می‌شود. معیار ارائه‌شده چنان است که هم معیاری است برای اندازه‌گیری فاصله تا هدف، و هم معیاری است برای اندازه‌گیری میزان تغییرات مشاهدات )مشتمل بر تغییرات ناشی از هر متغیر و ناشی از کواریانس بین متغیرها(. روش پیشنهادی در سه مثال مورد بررسی قرار گرفته، و کارایی روش پیشنهادی نشان داده شده است.

در این پژوهش سطح آمادگی کسب‌وکار الکترونیکی در میان شرکت‌های کوچک و متوسط صنعتی و میزان توانمندی آن‌ها برای حضور در بازارهای اینترنتی ارزیابی شده است. روش تحقیق از نوع علّی مقایسه‌یی است. جامعه‌ی آماری پژوهش از انتخاب ۱۵۶ شرکت از شرکت‌های کوچک و متوسط در استان‌های غرب کشور شکل گرفته است. در این مطالعه شرکت‌هایی که میزان آمادگی الکترونیکی‌شان در سطح وب‌سایت مبادلاتی پویا به بالاتر قرار داشته در یک گروه، و آن دسته از شرکت‌هایی که آمادگی لازم را نداشتند در گروه بعدی جای گرفته‌اند. براساس نتایج حاصله، سهم متغیرهای زیرساخت فنّاوری کسب‌وکار، عوامل انسانی، عوامل مربوط به مشتریان و میزان کیفیت ارتباطات سازمانی در افزایش آمادگی به‌ترتیب معادل ۰٫۷۷، ۰٫۶۴، ۰٫۴۵ و ۰٫۵۷ به دست آمد. در میان متغیرهای فرعی نیز زیرساخت فنی بیشترین تأثیر را داشته است.

امروزه جوامع و سازمان‌ها درصدد کسب مزیت رقابتی پایدارند. در این شرایط سازمان‌هایی موفق‌اند که به شناسایی نیازها و خواسته‌های مشتریان خود بپردازند و خود را با خواسته‌های آنها وفق دهند. آنان برای نیل به این هدف دانش مزیت رقابتی پایدار را ایجاد می‌کنند. در این راستا مدیریت دانش ابزار سودمندی برای سازمان‌هاست تا سرمایه هوشی خود را توسعه دهند، نوآوری را تشویق کنند و از آن مهم‌تر عملکرد مطلوب را بیشینه کنند. در این مطالعه میزان تأثیر به‌کارگیری مدیریت دانش بر بهبود عملکرد سازمان با استفاده از کارت امتیازی متوازن بررسی می‌شود. در این نوشتار با استفاده از پرسش‌نامه، مصاحبه با خبرگان، و تجزیه و تحلیل نتایج از طریق نرم‌افزارهای S‌p‌s‌s و M‌i‌n‌i‌t‌a‌b و براساس آمار توصیفی و استنباطی این نتیجه حاصل شد که به‌کارگیری مدیریت دانش باعث ارتقاء وضعیت مالی، ارتقاء ذهنی مشتری، بهبود فرایند انجام کار، و بهبود رشد و یادگیری در سازمان می‌شود.

در نمودارهای کنترل با حافظه، سرعت کشف شیفت‌های کوچک فرایند بیشتر از نمودارهای کنترل شوهارت است؛ به‌طوری که در سال‌های اخیر نمودارهای کنترل میانگین متحرک موزون عمومی (G‌W‌M‌A) و میانگین متحرک موزون عمومی دوگانه (D‌G‌W‌M‌A)، کاراتر از نمودارهای میانگین متحرک موزون نمایی (E‌W‌M‌A) و نمودارهای میانگین متحرک موزون نمایی دوگانه (D‌E‌W‌M‌A) معرفی شده‌اند. این نمودارها غالباً برای پایش مشخصه‌های کیفی متغیر، تحت فرض توزیع پیوسته‌ی نرمال‌اند.مشخصه‌های کیفی وصفی، برمبنای شمارش تعداد اقلام نامنطبق (با توزیع دوجمله‌یی) یا شمارش تعداد نقص‌ها در واحد بازرسی (با توزیع پواسون)، کاربرد زیادی در کنترل فرایند آماری دارند. در این نوشتار نمودارهای کنترل G‌W‌M‌A و D‌G‌W‌M‌A برای مشخصه‌های کیفی وصفی طراحی شده، و اثر تغییر پارامترهای نمودارها بر نرخ هشدار غلط آنها بررسی می‌شود. همچنین کارایی این نمودارها در پایش مشخصه‌های کیفی وصفی، با استفاده از شبیه‌سازی مونت کارلو با یکدیگر و با نمودارهای کنترل E‌W‌M‌A و D‌E‌W‌M‌A مقایسه می‌شود. نتایج حاصله حاکی است که وقتی مشخصه‌های کیفی وصفی پایش می‌شوند، همچنان این نمودارها کارایی خوبی در کشف شیفت‌های کوچک دارند.

در مسائل کلاسیک مسیریابی وابسته به زمان همواره حداکثر یک یال یا مسیر مستقیم بین دو نقطه فرض می‌شود. این در حالی است که در بسیاری از شبکه‌های حمل و نقل این دیدگاه چندان مناسب به نظر نمی‌رسد. در این نوشتار توسعه‌ی جدیدی از مسئله‌ی مسیریابی وسیله‌ی حمل و نقل وابسته به زمان مورد بررسی قرار می‌گیرد، که در آن وجود بیش از یک یال بین گره‌ها امکان‌پذیر است. در این مطالعه، این مسئله تحت عنوان «مسئله‌ی مسیریابی وسیله‌ی نقلیه وابسته به زمان در گراف‌های چندگانه» مدل‌سازی می‌شود. برای حل این مسئله یک الگوریتم جست‌وجوی ممنوعه پیشنهاد شد. در جست‌وجوی همسایگی الگوریتم مذکور برای بهبود کیفیت جواب‌ها، انتخاب تصادفی یکی از دو استراتژی تعویض دوتایی یا تعویض معکوس در هر مرحله پیشنهاد شده است. در پایان، نتایج محاسباتی الگوریتم جست‌وجوی ممنوعه و حل دقیق بر روی ۹۹ مسئله‌ی نمونه مقایسه می‌شود. این نتایج کارایی الگوریتم پیشنهادی را نشان می‌دهد.

در ارتباط با «مسئله‌ی چیدمان تسهیلات» تحقیقات زیادی صورت گرفته است. هدف آن یافتن موقعیت دپارتمان در سطح کارخانه برای دوره‌های زمانی است، به‌گونه‌یی که دپارتمان‌ها هم‌پوشانی نداشته باشند و مجموع هزینه‌ی جابه‌جایی و چیدمان مجدد کمینه‌شود. به‌منظور اطمینان از عملکرد خوب سیستم تولیدی باید تغییرات پارامترهای مسئله در طی زمان در نظر گرفته شود. با توجه به پویابودن تسهیلات تولیدی، مسئله‌ی چیدمان تسهیلات در حالت ایستا یک سناریوی واقعی نیست. در این مقاله سئله‌ی چیدمان پویای تسهیلات با فرض تساوی مساحت دپارتمان‌ها به‌وسیله‌ی الگوریتم فراابتکاری جست‌وجوی ممنوع با استراتژی تنوع ــٓشامل ساختار حافظه مبتنی بر تکرار، تابع جریمه و لیست ممنوع پویآــ حل شده است. رویکرد پیشنهادی با دو مجموعه داده شاخص و معروف از ادبیات موضوع ارزیابی شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که الگوریتم پیشنهادی در مقایسه با الگوریتم‌های قبلی عملکرد بهتری داشته و در بیشتر موارد جواب‌های بهتری ارائه داده است.

امروزه سیستم‌های تولیدی با هدف دست‌یابی به سود بیشتر، سعی می‌کنند سهم بیشتری از تقاضای بازار را ارضاء کنند. اما در اکثر موارد به‌دلیل ناکافی بودن منابع تولیدی مایل‌اند برخی محصولات را از منابع خارجی تهیه کنند. با توجه به این مهم، مسئله‌ی تولید ترکیبی (P‌M)با مفهوم تصمیم‌گیری برون‌سپاری ادغام می‌شود و مسئله‌ی یک‌پارچه تولید ترکیبی ـ برون‌سپاری (I‌P‌M‌O) مطرح می‌شود. پرسش اصلی می‌شود. پرسش اصلی در این مسئله آن است که چه مقدار از هر محصول داخل سیستم تولید شود و چه مقدار از آن برون‌سپاری شود. یکی از معروف‌ترین روش‌های حل مسئله‌ی‌I‌P‌M‌O، روش تئوری محدودیت ها (T‌O‌C) است. در این تحقیق روشی ابتکاری و ساده براساس T‌O‌C برای حل مسئله‌ی I‌P‌M‌O در حالت چندگلوگاهی ارائه می‌شود. الگوریتم پیشنهادی با الگوریتم‌های موجود در ادبیات مورد مقایسه قرار می‌گیرد و نشان داده می‌شود که الگوریتم پیشنهادی قادر به دست‌یابی به جواب‌های مناسب است.

تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری یک‌پارچه و کارا یکی از پیچیده‌ترین و پرچالش‌ترین موضوعات مدیریت و تحلیل سرمایه‌گذاری است. از نظر مارکویتز،یک پورتفولیوی کارا سبد سهامی است که در سطح مشخصی از بازده، کم‌ترین ریسک را دارد. در این نوشتار کاربرد مدل میانگین ـ واریانس ـ چولگی (M‌V‌S)، به‌جای مدل میانگین ـ واریانس (M‌V) مارکویتز، به‌منظور سنجش کارایی پیشنهاد می‌شود. البته این‌گونه مدل‌ها در عین برخورداری از کارایی بالاتر، پیچیدگی‌های محاسباتی خاص خود را نیز دارند که برای غلبه بر آن، روشی ساده و کاربردی برمبنای روش تحلیل پوششی داده‌ها (D‌E‌A) پیشنهاد شده است. ایده‌ی اصلی این روش، ترکیب سه معیار میانگین،واریانس و چولگی بازده و نیز ارائه‌ی معیاری واحد برای ارزیابی کارایی سهام است. این معیار، امکان رتبه‌بندی واحد سرمایه‌گذاران را فراهم می‌کند. نکته‌ی جالب دیگر درمورد این پژوهش آن است که با استفاده از D‌E‌A، ارزیابی کارایی بدون رسم مرز کارا و تنها با تصویرکردن سهام بر آن صورت می‌گیرد. به‌عنوان یک مطالعه‌ی موردی، این مدل برای شرکت‌های برتر بورس ایران اجرا و مجموعه سهام‌های کارا مشخص شده است.

امروزه برای تبدیل خواسته‌های مشتریان به مشخصه‌های فنی محصول از رویکرد گسترش عملکرد کیفیت یا گسترش کارایی کیفی (Q‌F‌D) به‌طور وسیعی استفاده می‌شود. در این رویکرد رتبه‌بندی و وزن‌دهی صحیح هریک از خواسته‌های مشتریان حائز اهمیت است، چرا که این امر بر ارزش نهایی مشخصه‌های فنی محصول تأثیر خواهد گذاشت. هر فرد تصمیم‌گیرنده درک متفاوتی از ارزیابی متغیرهای زبانی در محیط فازی دارد، هدف از این تحقیق روش جدید وزن‌دهی به خواسته‌های مشتریان و مشخصه‌های فنی براساس اطلاعات رقبا و ارائه‌ی روش سیستماتیک Q‌F‌D فازی است. موفقیت یک محصول نه‌تنها به مطابقت با نیازهای شتریان، بلکه به مقایسه و ارزیابی محصولات رقبا نیز بستگی دارد. اکثر روش‌های پیشین تنها بر دیدگاه مشتری متمرکز بوده و از محیط رقابتی چشم‌پوشی کرده‌اند. روش پیشنهادی شامل موقعیت رقبا، وزن‌دهی متفاوت مشتریان گوناگون، عملکرد فعلی و نظر مشتریان به درک‌های متفاوت از متغیرهای زبانی،درنظر گرفتن سقف خانه‌ی کیفیت فازی، به‌علاوه استفاده از ریاضیات فازی به‌جای اعداد قطعی در مقایسه با روش‌های قبل است. این روش می‌تواند بهترین استراتژی طراحی محصول را در اختیار سازمان قرار دهد.

با گسترش فنّاوری اطلاعات، یکی از مهم‌ترین مسائلی که امروزه در بازارهای رقابتی به آن توجه می‌شود، بحث افزایش رضایت مشتریان و وفاداری آنهاست. برای پوشش نامعینی موجود در مسئله، با توجه به نوع مسئله و شرایط آن، از روش سیستم‌های خاکستری استفاده شده است. بدین‌منظور، چهارچوبی برای تدوین استراتژی‌های رضایت‌مندی مشتری ارائه شده که در آن، ابتدا یک روش ترکیبی برای رتبه‌بندی نیازهای مشتری در Q‌F‌D برمبنای اعداد خاکستری و سپس روشی بر پایه‌ی روش مجموع ساده وزین و اعداد خاکستری برای رتبه‌بندی مشخصه‌های فنی ارائه شده است. نهایتاً این دو مدل در خانه‌ی کیفیت مدل گسترش عملکرد کیفیت مورد استفاده قرار گرفته‌اند. سپس مدل ارائه شده در صنعت هواپیمایی بررسی و نتایج حاصله تحلیل شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که معیار ایمنی پروازها در رتبه‌ی اول و معیار وقت‌شناسی در انجام پروازها در رتبه‌ی دوم اولویت‌بندی نیازهای مسافر قرار دارد؛ همچنین معیار «برنامه‌های وفاداری و کثیرالسفر» در میان مسافرین معیار تقریباً ناشناخته‌یی است که باید مورد توجه شرکت‌های هواپیمایی قرار گیرد. کلیدواژگان

در این مطالعه برای استفاده از نظرات شهروندان در بهبود عملکرد اجرایی دولت‌ها و نیز توسعه‌ی ارتباط مستقیم شهروندان و مدیران ارشد دولتی رویکردی پیشنهاد شده است. هدف ما ارائه مدلی برای شنیدن صدای شهروند توسط دولت‌هاست، تا از این طریق شهروندان بتوانند با ارائه‌ی پیشنهادها و کاستی‌ها به دولت، بر عملکرد اجرایی وی نظارت کنند. پژوهش حاضر، بر پایه مدل مفهومی طراحی‌شده، اصلاح آن، و نیز پاسخ‌های ۴۵۱ پرسش‌نامه قابل قبول جمع‌آوری شده از مناطق ۹ گانه‌ی آمایش سرزمین ایران، انجام گرفته است. نتایج این پژوهش، نشان می‌دهد که هم‌سویی استراتژی‌های دولت با نیازهای شهروندان، برقراری ارتباط یکپارچه، بدون لایه و هماهنگ بین شهروند و مدیران ارشد دولتی، و یکپارچه کردن پیشنهادها و انتقادهای شهروندان منشاء استفاده از نظرات شهروندان در بهبود عملکرد اجرایی دولت است. همچنین نتیجه گرفته خواهد شد که قبل از بررسی مدیریت ارتباط با شهروند بررسی عوامل مؤثر بر چگونگی برقراری ارتباط شهروند ـ دولت ضروری است.