در این پژوهش یک مدل غیر قطعی زنجیره‌ی تأمین با حلقه‌ی بسته، توسعه داده شده است. تابع هدف در این مدل، بیشینه‌سازی سود کل زنجیره با در نظر گرفتن هزینه‌های تولید، بازتولید، برگشت، موجودی، برون‌سپاری (تولید، بازتولید، برگشت)، دورریز و بازیافت است. به‌دلیل در نظر گرفتن هزینه‌های موجودی، مدل مذکور چنددوره‌یی است و سعی شده نسبت به مدل‌های قبل کمی به واقعیت نزدیک‌تر باشد. برای یافتن جواب بهینه در این مدل، از روش الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. در انتها نیز چندین مثال عددی با این روش حل شده که نتایج آن بیان‌گر کارایی خوب رویکرد پیشنهادی و قابلیت‌ها و فواید آن در تصمیم‌گیری‌های میان‌مدت است.

ایجاد هماهنگی در زنجیره‌ی تأمین روشی مؤثر برای بهبود عملکرد کل زنجیره‌ی تأمین است. هدف این نوشتار توصیف یک ابزار پشتیبان تصمیم برای ایجاد هماهنگی در زنجیره‌ی تأمین، متشکل از یک خرده‌فروش و یک تولیدکننده با استفاده از قراردادها در محیط مدیریت موجودی توسط فروشنده (V‌M‌I) است. استفاده از V‌M‌I در محیط زنجیره‌ی تأمین اجرای قراردادها را تسهیل می‌کند. در شرایطی که تأمین‌کننده می‌تواند چندین قرارداد را به خرده‌فروش ارائه کند، استفاده از یک ابزار پشتیبان تصمیم می‌تواند به مشارکت‌کنندگان در طراحی پارامترهای قراردادها و مقایسه‌ی آنها کمک کند. این ابزار از بخش‌های تحلیلی و شبیه‌سازی تشکیل شده است. با کمک این ابزار امکان تعیین پارامترهای قرارداد و مقایسه‌ی سود حاصل از آنها در حالات مختلف فراهم می‌شود؛ همچنین پارامترهای قرارداد برگشت محصول فروخته نشده و تخفیف مقدار فروش ابتدا تعیین و سپس هریک براساس شاخص سود مورد انتظار مقایسه می‌شوند. کلیدواژگان

در برخی موارد کیفیت یک محصول یا فرایند، به‌وسیله‌ی ترکیبی از مشخصه‌های کیفی متغیر و وصفی هم‌بسته بازنمایی می‌شود. تاکنون تحقیقات چندانی در زمینه‌ی پایش این‌گونه فرایندها صورت نگرفته است. در این نوشتار دو روش برای پایش همزمان مشخصه‌های کیفی وصفی و متغیر با استفاده از شیوه‌ی بوت‌استرپ ارائه شده است. ابتدا روشی برای تعیین فاصله‌ی اطمینان همزمان برای مشخصه‌های کیفی وصفی و متغیر پیشنهاد شده است. سپس، از این فاصله‌ی اطمینان به‌عنوان حدود کنترل برای پایش مشخصه‌های کیفی استفاده شده است. در ادامه، روش پیشنهادی به‌منظور طراحی چندین نمودار کنترل میانگین متحرک موزون نمایی توسعه داده شده است. روش‌های پیشنهادی، ضمن کشف وضعیت خارج از کنترل، قادر به تشخیص عامل انحراف در فرایند نیز هستند. نتایج نشان می‌دهد که احتمال خطای نوع اول روش‌های پیشنهادی در اغلب موارد، و به‌ویژه در مقادیر کم‌تر خطای نوع اول، به مقدار اسمی نزدیک‌تر است. کلیدواژگان

یافتن بهترین ترکیب عوامل کنترلی برای بهینه‌سازی توأمان چندین متغیر پاسخ که اکثراً با یکدیگر در تضادند، یکی از مهم‌ترین نیازهای مسائل صنعتی است. روش معمول برای حل این‌گونه مسائل استفاده از رگرسیون چندجمله‌یی برای شناسایی روابط بین عوامل کنترلی و متغیرهای پاسخ است، در حالی که شبکه‌ی عصبی مصنوعی در حالاتی که این روابط پیچیده باشد قابلیت مناسب‌تری از خود نشان می‌دهند. در این نوشتار، برخلاف حالت‌های به کار برده شده، متغیرهای پاسخ به‌عنوان ورودی و عوامل کنترلی به‌عنوان خروجی شبکه‌ی عصبی مصنوعی در نظر گرفته شده‌اند تا با ترکیب شبکه‌ی عصبی مصنوعی، تکنیک محدودیت جزئیپانویس{$v‌a‌r‌e‌p‌s‌i‌l‌o‌n$-c‌o‌n‌s‌t‌r‌a‌i‌n‌t} و الگوریتم ژنتیک بتوان ترکیبات غیرمسلط کارایی در مسئله‌ی چندپاسخه ارائه داد. قابلیت روش ارائه‌شده در قالب مثال عددی بیان شده است که نشان‌دهنده‌ی کارایی روش پیشنهادی نسبت به سایر رویکردهای موجود است. کلیدواژگان

در این نوشتار مسئله‌ی انتخاب سبد مالی با استفاده از رویکرد بهینه‌سازی استوار مورد بررسی قرار گرفته است. بدین‌منظور، ارزش در معرض خطر شرطی موزون (W‌C‌V‌a‌R) که ترکیبی است از چند ارزش در معرض خطر شرطی با سطوح اطمینان مختلفٓــ به‌عنوان معیار بهینه‌سازی در نظر گرفته شده است. ارزش در معرض خطر شرطی موزون (W‌C‌V‌a‌R) یک مدل خطی است که از لحاظ محاسباتی کارایی بالایی دارد. مهم‌ترین ویژگی این مدل تولید جواب‌هایی با خصوصیت چیرگی تصادفی است. توسعه‌ی صورت گرفته در این مدل، در نظر گرفتن داده‌های غیرقطعی است و بازده‌های انتظاری نیز غیرقطعی‌اند؛ از این رو برای بررسی داده‌ها از رویکرد استوار استفاده می‌شود. افزون براین، برای توسعه‌ی مدل ارائه شده در این مقاله از برخی محدودیت‌ها برای حفظ تنوع‌پذیری نیز استفاده شده است. کلیدواژگان

فرایندها سازنده‌ی اصلی سازمان‌ها هستند و درک و بهبود آن‌ها مایه‌ی حیات سازمان‌های فراگیر است. هدف این پژوهش شناسایی، طبقه‌بندی، تدوین و بهبود فرایندهای شهرداری اصفهان با استفاده از روش )توصیفی ـ پیمایشی( است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق مصاحبه با مدیران، کارشناسان و خبرگان حوزه‌های مختلف شهرداری اصفهان، و نیز انجام بازدیدهای میدانی و بررسی و مطالعه‌ی اسناد، مدارک، گزارشات و مستندات موجود تهیه شده است. فازهای اصلی این پژوهش عبارت‌اند از: ۱. شناخت الگوی مناسب؛ ۲. بومی‌سازی الگوی انتخابی؛ ۳. تهیه‌ی نمای کلی فرایند شهرداری با توجه به مدل مرجع کسب و کار شهرداری؛ ۴. جمع‌بندی فرایندها، بهبود اولیه و ترسیم فرایندها با استفاده از استاندارد B‌P‌M‌N. یافته‌های این پژوهش بیان می‌دارد که پیاده‌سازی الگوی بومی‌شده‌ی طبقه‌بندی فرایندها در شهرداری اصفهان، به سامان‌دهی فرایندها، شناسایی خلاء‌های موجود و بهبود فرایندها کمک کرده است.

طراحی آزمایش‌ها یکی از ابزارهای قوی در اصلاح و بهبود عملکرد فرایندهایتولید است که با تعیین یک آزمایش، و انتخاب عوامل فرایند آغاز می‌شود.یکی از روش‌های کاربردی برای مدل‌سازی و حل این مسئله «متدولوژیسطح پاسخ» است. در این نوشتار با استفاده از طراحی آزمایش‌ها تأثیرسه عامل «ورودی قابل کنترل کربن معادل»، «زمان ماندگاری» و «اکسیژن»بر میزان تشکیل پوسته در کوره‌های پیش‌گرم مورد بررسی قرار گرفتهاست. پس از انجام آزمایش‌ها و شناخت عوامل مؤثر، و نیز با توجه به کاربرد روش شناسایی سطح پاسخ، رابطه‌ی بین متغیرهای مربوط بهعوامل مؤثر ورودی و متغیر سطح پاسخ با استفاده از مدل رگرسیونغیرخطی تعیین می‌شود. در نهایت مقدار بهینه‌ی هریک از متغیرهای مدلغیرخطی به‌دست آمده به‌وسیله‌ی روش برنامه‌ریزی خطی به دست می‌آید.

شیوه‌ی مبتنی بر بدیهیات، روشی علمی و نظام‌مند در طراحی سیستم است که مورد استقبال دانشمندان و محققین در رشته‌های مختلف علمی واقع شده است. این مقبولیت ناشی از به‌کارگیری دو اصل استقلال واطلاعات در طراحی است. اما مهم‌ترین چالش مدیران چگونگی انتخاب بهترین سیستم از بین سیستم‌های مختلف طراحی شده، علی‌رغم استفاده از شیوه‌ی‌طراحی مبتنی بر بدیهیات است. دانش و تخصص و تجربه‌ی افراد در به‌کارگیری اصول طراحی موجب ایجاد طرح‌هایی با مطلوبیت و کارآیی متفاوت شده است. مطلوبیت طراحی‌های انجام شده براساس شاخص‌های اصل استقلال و اصل اطلاعات و شاخص جدید معرفی شده به‌نام «اصل جامعیت» تعیین می‌شود. از شیوه‌ی مکبث به‌عنوان ابزاری برای اندازه‌گیری مطلوبیت ساختار سیستم استفاده شده و امتیازدهی مطالعه‌ی موردی تحقیق نیز با کمک نرم‌افزار M-M‌A‌C‌B‌E‌T‌H انجام شده است.

انتخاب تأمین‌کننده‌ی مناسب و تخصیص سفارش به آن در مدیریت زنجیره‌ی تأمین اهمیت زیادی دارد. تاکنون در مقالات علمی مختلف موارد زیادی از مسئله‌ی انتخاب تأمین‌کننده و تخصیص سفارش به آنها مورد بررسی قرار گرفته که اکثر آنها به‌صورت تک‌پریودی بوده‌اند. تصمیم‌گیری به‌صورت افق زمانی چندپریودی فواید زیادی از جمله صرفه‌جویی اقتصادی حاصل از تخفیف‌های ناشی از خرید در انباشت‌های بزرگ را به دنبال خواهد داشت. مدل ارائه شده برای مسئله‌ی مورد بحث به‌صورت چندپریودی ارائه شده که ترکیب این موضوع با نرخ تورم پریودهایی که خرید در آنها انجام می‌گیرد، باعث نزدیکی هرچه بیشتر مدل به دنیای واقعی می‌شود. آنچه در مدل چندهدفه‌ی فازی به‌عنوان معیارهای ارزیابی تأمین‌کننده ارائه شده عبارت است از هزینه، کیفیت، سطح سرویس ارائه شده و مدت زمان تحویل، که در دوران کنونی و با توجه به رقابت شدید میان سازمان‌های مختلف و بی‌ثباتی بازارهای اقتصادی، مهم‌ترین معیارهای انتخاب تأمین‌کننده هستند.

در این نوشتار یک زنجیره‌ی تأمین دوسطحی شامل یک تولیدکننده و چندین خرده‌فروش در حالت چندمحصولی ارائه می‌شود. در این مدل، تولیدکننده براساس سیستم «مدیریت موجوی توسط فروشنده» به تصمیم‌گیری در رابطه با سطوح موجودی زنجیره می‌پردازد. بدین‌منظور در این پژوهش تقاضا برای خرده‌فروشان تابعی غیرخطی از قیمت فروش در نظر گرفته شده است. هدف از این پژوهش، بیشینه‌سازی سود تولیدکننده و نیز سود خرده‌فروشان، به‌صورت یک‌پارچه و بدون در نظر گرفتن ساختار سلسله‌مراتبی، در زنجیره‌ی تأمین است. سپس یک مدل دوهدفه‌ی غیرخطی، ارائه و با استفاده از دو الگوریتم فراابتکاری چندهدفه ــٓبا در نظر گرفتن شش مسئله با تعداد خرده‌فروشان مختلفٓــ حل و نتایج مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در پایان، هر دو الگوریتم براساس میزان کارایی در حل مسائل رتبه‌بندی می‌شوند.

برنامه‌ی زمان‌بندی و توالی عملیات در مسائل برنامه‌ریزی تولید یکی از عوامل کلیدی در موفقیت سازمان‌های تولیدی است که باعث جلوگیری از انباشت سرمایه، تقلیل ضایعات، کاهشیا حذف بیکاری ماشین‌آلات و کاربرد بهینه‌ی آن‌ها و پاسخ‌گویی به‌موقع به سفارش‌های مشتریان می‌شود. در روش‌های استاندارد برنامه‌ریزی و زمان‌بندی فرض بر آن است که اجرای برنامه در یک شرایط قطعی و معین اتفاق می‌افتد؛ این فرض به‌دلیل تنوع منابع مورد نیاز و شرایط عدم قطعیت حاکم بر آن، فرض درست و عملی نیست. در چنین شرایطی بررسی استواری روش‌های حل به‌جای بهینه‌سازی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف اصلی این تحقیق حل مسئله‌ی برنامه‌ریزی کارگاهی انسدادی در حالتی است که زمان پردازش کارها تغییرپذیر است. در این تحقیق هشت روش فراابتکاری برای حل مسئله‌ی مذکور مورد استفاده قرار گرفته است. از معیار «استواری بتاپانویس{$b‌e‌t‌a$-r‌o‌b‌u‌s‌t}» برای ارزیابی عملکرد روش‌های پیشنهادی در شرایط نامعین استفاده شده است. نتیجه‌ی بررسی‌ها نشان‌دهنده‌ی استواری بالاتر روش ژنتیک با جست‌وجوی غیرهمزمان نسبت به سایر روش‌هاست.

در این مقاله مسئله‌ی پذیرش و زمان‌بندی سفارشات با مسئله‌ی زمان‌بندیدوعاملی ترکیب شده و یک مسئله‌ی کاربردی‌تر براساس نیازهای متفاوتمشتریان مورد بررسی قرار گرفته است. لذا فرض شده که دو دسته مشتری )عامل(وجود دارد و هدف بیشینه‌سازی مجموع سود سفارشات پذیرفته شده‌ی عاملاول به علاوه‌ی مجموع درآمد سفارشات پذیرفته شده‌ی عامل دوم است؛به‌طوری که هیچ سفارشی از عامل دوم دیرکردار نداشته باشد. همچنین بااین فرض که سفارش‌های عامل اول همگی دارای زمان پردازش یکسان هستند،نشان داده شده که این مسئله N‌P-h‌a‌r‌d است. در حالت معلوم بودن سفارشاتپذیرفته شده، یک الگوریتم چندجمله‌یی برای تعیین توالی بهینه‌ی سفارشات،ارائه شده و برای حل مسئله‌ی اصلی نیز یک الگوریتم ابتکاری و یک برنامه‌ریزی پویای شبه‌چندجمله‌یی توسعه داده شده است. نتایج نشان می‌دهد که ۹۳٫۶۵\٪از مسائل تا ابعاد ۱۵۰ سفارش به‌صورت بهینه حل شده است.