پایش پروفایل‌ها یکی از موضوع‌های نوین تحقیقاتی در حوزه‌ی کنترل فرایند آماری است. دربیشتر مقالات موجود در زمینه‌ی ادبیات پایش پروفایل‌ها از نمودارهایی استفاده می‌شود که در آنها نرخ نمونه‌گیری از فرایند ثابت است. این نمودارها علی‌رغم مزیت‌های زیاد، نسبت به تغییرات کوچک و متوسط در فرایند حساس نیستند. برای چیرگی بر این کاستی، استفاده از نمودارهای تطبیقی منطقی به نظر می‌رسد. این نمودارها قادرند با متغیر کردن یک یا چند پارامتر نمونه‌گیری در طول مدت فرایند، تغییرات فرایند را با سرعت بالاتری کشف کنند. در این نوشتار چهار نمودار کنترل تطبیقی براساس نمودار چندمتغیره‌ی T2 برای پایش پروفایل‌های خطی ساده مورد بررسی قرار گرفته و عملکرد آنها با استفاده از معیار متوسط زمان هشدار با یکدیگر مقایسه می‌شود. برای محاسبه‌ی معیار مقایسه از زنجیره‌ی مارکوف استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان‌گر عملکرد بهتر نمودارهای تطبیقی در مقایسه با نمودار T2 با نرخ ثابت در تمام شیفت‌هاست.

دوباره‌کاری تولید\پانویس{p‌u‌r‌e i‌n‌t‌e‌g‌e‌r n‌o‌n‌l‌i‌n‌e‌a‌r p‌r‌o‌g‌r‌a‌m (P‌I‌N‌L‌P)}، فرایندی است که طی آن محصولات مستهلک یا معیوب با شرایط یک محصول جدید بازیابی می‌شود. قوانین محیط زیست، انتظارات مشتریان، و محرک‌های اقتصادی از مهم‌ترین عوامل ایجاد انگیزه در صنایع برای استفاده از فعالیت‌هایی نظیر دوباره‌کاری تولید و بازیافت هستند. در این پژوهش یک مدل دوهدفه\پانویس{r‌e‌m‌a‌n‌u‌f‌a‌c‌t‌u‌r‌i‌n‌g} P‌I‌N‌L‌P برای به دست آوردن تعداد بهینه‌ی ماشین‌آلات مورد نیاز هریک از ایستگاه‌های کاری در یک مرکز دوباره‌کاری تولید ارائه شده است. یکی از اهداف ارائه‌شده در این مدل، کمینه‌سازی متوسط زمان انتظار محصولات در صف است؛ هدف دیگر کمینه‌سازی متوسط بیکاری‌های ایستگاه‌های کاری است. مدل ایجاد شده توسط روش‌های L‌P سنجی و M‌a‌x‌i‌m‌i‌n حل شده و به‌دلیل پیچیدگی بسیار بالای مدل مثال‌هایی با ابعاد کوچک برای آن ارائه شده است. در انتها جواب‌های حاصل از روش‌های مذکور ارائه شده است.

تحقیق حاضر به مسئله‌ی زمان‌بندی چندهدفه‌ی واحد فولادسازی و ریخته‌گری پیوسته ــٓ یکی از مهم‌ترین واحدهای صنایع فولادٓ ــ می‌پردازد. برای این منظور در این نوشتار یک مدل ریاضی غیرخطی توسعه داده شد و با راهکارهای اشاره شده، به مدل خطی ترکیبیعدد صحیح تبدیل شد. در ادامه، برای حل مدل نهایی چندهدفه‌ی استخراج شده، روشی ابتکاری در دو فاز: ۱. انشعاب و تحدید )شاخه و کران(؛ ۲. استفاده از تکنیک تخصیصخطی ارائه شد. نحوه‌ی طراحی این الگوریتم متناسب با ساختار مدل ارائه‌شده‌ی واحد فولادسازی و ریخته‌گری پیوسته، کاهش انشعابات، ارائه‌ی حد بالای اولیه، استفاده از استراتژی مناسب در شاخه‌زنی و ارائه‌ی جواب برتر ازجمله ویژگی‌های الگوریتم ارائه شده است. نتایج محاسباتی نشان‌دهنده‌ی عملکرد مناسب متدولوژی پیشنهادی در حل مدل توسعه یافته است.

یکی از مهم‌ترین و ارزان‌ترین منابع حمل و نقل مسافر و بار «خطوط ریلی» است. مسئله‌ی زمان‌بندی خطوط ریلی به‌عنوان یکی از ابزارهای افزایش بهره‌وری مطرح است. هدف این مسئله استفاده‌ی بیشینه از منابع موجود، مانند لوکوموتیوها، خطوط ریلی و کارکنان است که می‌توان با استفاده از یک زمان‌بندی دقیق و بهینه به این مهم دست یافت. در این مطالعه یک مدل برنامه‌ریزی ریاضی برای زمان‌بندی خطوط چندخطه\پانویس{p‌o‌l‌y‌n‌o‌m‌i‌n‌a‌l t‌i‌m‌e} ارائه شده است. تابع هدف مورد بررسی کمینه‌کردن مجموع زمان‌های سفر است. با توجه به این که مسئله‌ی فوق به‌لحاظ پیچیدگی N‌P-H‌a‌r‌d است، برای حل مسئله چند حد بالا\پانویس{u‌p‌p‌e‌r b‌o‌u‌n‌d} با استفاده از روش‌های ابتکاری نیز بهدست آمده است. در نهایت با ارائه‌ی مثالی از دنیای واقعی، کاراییمدل و حدود بالا سنجیده شده و پیشنهاداتی نیز برای توسعه‌ی مطالعه ارائه شده است.

این نوشتار به بررسی مسئله‌ی مدیریت موجودی در یک زنجیره‌ی تأمین حلقه‌بسته، و نیزبسط و توسعه‌ی مدل‌های قطعی و تصادفی برای یک سیستم سه‌سطحی زنجیره‌ی تأمین با تقاضا و بازگشتی همبسته اختصاص دارد. بدین‌منظور، هزینه‌ها از دیدگاه سیستم موجودی در نظر گرفته شده، و سیستم بازنگری موجودی در هر دو صورت مرور دائم و مرور دوره‌یی تحت حالت‌های فروش از دست رفته و تخصیص مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس با استفاده از جعبه‌ابزار الگوریتم ژنتیک در نرم‌افزار مطلب به حل مدل پرداخته و اثر تغییر پارامترها تجزیه و تحلیل می‌شود. حل مثال‌های عددی نشان می‌دهد که همیشه نرخ بالای بازگشتی منجر به کاهش هزینه‌ی سیستم نمی‌شود و کاهش یا افزایش آن بستگی به سایر پارامترها دارد. همچنین در این نوشتار هزینه‌های سیستم بازنگری موجودی مرور دوره‌یی و دائم نیز مقایسه می‌شوند. در هر حال مدیران هنگام انتخاب سیستم مدیریت موجودی خودباید به تحلیل تمامی پارامترها بپردازند.

در این نوشتار روشی مبتنی بر آماره‌ی جمع تجمعی برای پایش روند تغییراتمیزان رضایت و وفاداری مشتریان در سطح انفرادی ارائه می‌شود. برای این منظور تلاش می‌شود تا مقدار آماره‌ی کنترل و پارامترهای نمودار کنترل مطابق با ویژگی‌های منحصر به فرد هر مشتری و با در نظر گرفتن آخرین اطلاعات موجود از رفتار مشتری تنظیم شود. فرض می‌شود داده‌های رضایت‌سنجی مشتریان در دوره‌های زمانی منظم با استفاده از متغیرهای ترتیبی مناسب در دسترس قرار دارد. در این نوشتار با تأکید بر این موضوع که یک رابطه‌ی تابعی وابسته به زمان بین سطح رضایت و وفاداری مشتری برقرار است، از مدل رگرسیون لجستیک برای نمایش رابطه‌ی دو متغیر مذکور استفاده شده است. به‌علاوه، با در نظر گرفتن پارامتری که بیان‌گر اطلاعات نامشهود مشتری است امکان به‌روزرسانی توزیع آماره‌ی جمع تجمعی براساس آخرین مشاهده از رضایت‌سنجی مشتری فراهم شده است. نمودار کنترل جمع تجمعی متناسب با اطلاعات خاص مشتری به‌کمک رویکرد زنجیره‌ی مارکوف طراحی می‌شود. به این ترتیب، امکان محاسبه‌ی حد کنترل نمودار جمع تجمعی با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد هر مشتری برای دست‌یابی به مقدار مطلوب شاخص متوسط طول دنباله در وضعیت تحت کنترل و همچنین ارزیابی توانایی نمودار در شرایط تغییر پارامترهای رفتار مشتری فراهم شده است.

در نگه‌داری و تعمیر مبتنی بر شرایط دستگاه (C‌B‌M) هدف این است که با انجام بازرسی و کنترل شرایط دستگاه به عمر واقعی تعویض نزدیک شود. در اغلب مدل‌های ارائه شده تاکنون فرض بر این بوده است که هزینه‌ی تعویض به‌دلیل خرابی دستگاه در طول مدت بهره‌برداری از آن ثابت و همچنین بازرسی‌ها در فواصل زمانی ثابت و بدون هزینه است. در مدل پیشنهادی هزینه‌ی تعویض به‌دلیل خرابی، تابعی صعودی از عمر دستگاه و مقادیر متغیرهای تشخیص خرابی در نظر گرفته شده است. همچنین، علاوه بر هزینه‌های تعویض، هزینه‌ی انجام بازرسی‌ها ــٓاعم از بازرسی با فواصل زمانی ثابت یا غیر ثابتٓــ در مدل لحاظ می‌شود. هدف تعیینِ حد تعویض پیشگیرانه و برنامه‌ی بازرسی‌ها است به‌گونه‌یی که متوسط مجموع هزینه‌ها در واحد زمان کمینه شود. برای تشریح بهتر مدل پیشنهادی، مثال عددی نیز آورده شده است.

چکیده انگلیسی مقالات تابستان 94، شماره 1

اساسی‌ترین فعالیت در میان فعالیت‌های متعدد یک زنجیره‌ی تأمین، فرایند خرید و اساسی‌ترین تصمیم در مرحله‌ی مدیریت خرید، انتخاب تأمین‌کننده است. تأثیر فرایند انتخاب تأمین‌کننده‌ی شایسته بر عملکرد سازمان به‌عنوان یک وظیفه‌ی حیاتی امری است غیر قابل انکار که طی سالیان اخیر همواره مطرح بوده است. در این مقاله به‌منظور بررسی تأثیر انتخاب تأمین‌کننده بر میزان سوددهی و رضایت‌مندی مشتریان در یک واحد تولیدی از روش تجزیه و تحلیل دینامیکی استفاده شده است. معیارهای مورد توجه در ارزیابی تأمین‌کنندگان در این مدل مبتنی بر سه فاکتور هزینه، کیفیت و زمان تحویل تأمین‌کننده است که به‌عنوان ورودی‌های مدل در نظر گرفته شده‌اند. مدل به‌گونه‌یی ارائه شده که بتواند تأثیر فاکتورهای ناشی از تأمین‌کننده را بر عوامل مختلف تولید در یک واحد تولیدی نشان دهد. نتایج شبیه‌سازی مدل در راستای انتخاب سیاست مناسب پس از اعتبارسنجی، به‌کمک نرم‌افزار V‌e‌n‌s‌i‌m مورد بررسی قرار گرفته است.

در این مطالعه یک مدل برنامه‌ریزی خطی عدد صحیح مختلط برای تصمیمات مکان‌یابیٓـ تخصیص در یک شبکه‌ی زنجیره‌ی تأمین چهارسطحی بیان شده است. اولین سطح این شبکه‌ی زنجیره‌ی تأمین به تأمین‌کنندگان، دومین سطح به کارخانه‌ها، سومین سطح به توزیع‌کنندگان و آخرین سطح آن به مناطق مشتریان اختصاص دارد. در این مدل هدف بیشینه‌کردن ارزش خالص فعلی جریان نقدی شبکه‌ی زنجیره‌ی تأمین است. در این شبکه هزینه‌ی احداث کارخانه‌ها توسط سرمایه‌ی اولیه‌ی موجود یا با وام گرفتن از بانک به دست می‌آید. مدل ریاضی مکان‌یابیٓـ تخصیص شامل هزینه‌ی سرمایه‌گذاری، هزینه‌ی تهیه‌ی ماده‌ی اولیه، هزینه‌ی تولید کالا، هزینه‌ی احداث، هزینه‌ی نگه‌داری موجودی و هزینه‌ی ارسال کالاهاست. در مدل ارائه‌شده، ارزش خالص فعلی جریان نقدی بعد از کسر مالیات برای دوره‌های زمانی مختلف بیشینه می‌شود. در نهایت، در این مطالعه برای توضیح هرچه بهتر مدل ارائهشده یک مثال عددی با نرم‌افزار G‌A‌M‌S حل شده است.

این تحقیق به دنبال ارائه‌ی مدلی برای مکان‌یابی تسهیلات دوهدفه با در نظر گرفتن صف و سیاست قیمت‌گذاری است. سیستم صف در نظر گرفته شده به‌صورت چندین خدمت‌دهنده، و ظرفیت صف محدود به‌صورت $M/M/m/k$ است. در سیستم مورد نظر، هر دو مشخصه‌ی مطلوبیت از دیدگاه مشتری )مدت زمان انتظار( و از دیدگاه طراح سیستم )سود سیستم( به‌طور همزمان مد نظر قرار گرفته است. در این راستا یک مدل دوهدفه با اهداف بیشینه‌سازی سود سیستم و کمینه‌سازی مدت زمان انتظار مشتریان در صف ارائه شده است. مدل ارائه شده به‌صورت یک مدل برنامه‌ریزی غیرخطی عدد صحیح بوده و در رده‌ی مسائل بسیار پیچیده قرار دارد. بدین‌منظور یک الگوریتم بهینه‌سازی چندهدفه مبتنی بر نظریه‌ی ارتعاشات برای حل مدل ریاضی ارائه شده است. در نهایت، الگوریتم پیشنهادی با الگوریتم‌های موجود در ادبیات مقایسه شده و کارایی آن در مسائل آزمایشی مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

در سال‌های اخیر طراحی شبکه‌های زنجیره‌ی تأمین حلقه‌بسته مطابقفاکتورهای تجاری و محیطی مورد توجه قرار گرفته است. مدل پیشنهادیشبکه‌ی زنجیره‌ی تأمین را رو به جلو و معکوس به‌صورت یکپارچه درنظر می‌گیرد، همچنین برای جلوگیری از زیر بهینگی‌های ناشی از درنظر گرفتن زنجیره‌ی رو به جلو و معکوس به‌صورت جدا از هم، تصمیمات راهبردی همزمان با تصمیمات تاکتیکی شبکه طراحی می‌شود. تقاضای مشتریانغیرقطعی و با توزیع نرمال در نظر گرفته می‌شود. برای مواجهه با عدم قطعیت موجود در تقاضای مشتریان از راهکار ریسک اشتراکی استفاده می‌شود و سپس، عدم قطعیت در سایر پارامترهای مدل نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. برای حل مدل بهینه‌سازی احتمالی و استفاده از مزیت‌های مدل قطعی از روش فازی‌زدایی خیمینز استفاده می‌شود. مدل طراحی شده که یک مدل برنامه‌ریزی عدد صحیح غیرخطی است، با استفاده از برنامه‌ی G‌A‌M‌S حل می‌شود.