بررسی تأثیر دمای عملیات هیدرونرمال بر ترکیب شیمیایی، مورفولوژی و پایداری حرارتیِ نانوذراتِ هیدروکسی آپاتیتِ سنتزشده در حضور عامل فعال سطحی

در نوشتار حاضر، سنتز نانومیله‌های هیدروکسی‌آپاتیت با استفاده از عامل فعال سطحی کاتیونی ستیل تری‌متیل آمونیوم برمید )C‌T‌A‌B( و کمک عامل فعال سطحی غیریونی پلی‌اتیلن‌گلیکول)P‌E‌G 400( به‌عنوان عوامل تنظیم‌کننده‌ی جوانه‌زنی و رشد بلور، در شرایط گرمابی )هیدروترمال( گزارش شده است. علاوه بر آن، تأثیر دمای عملیات گرمابی بر ترکیب شیمیایی، مورفولوژی، اندازه ذرات و تغییرات فازی نانوذرات هیدروکسی‌آپاتیت حاصله با استفاده از شیوه‌های مشخصه‌یابی نظیر پراش پرتو ایکس )X‌R‌D(، طیف‌سنجی فروسرخ )F‌T‌I‌R( و میکروسکوپ الکترونی روبشی )S‌E‌M( مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد در شرایط گرمابی و با بهره‌گیری از عمل الگومانند} و کمک‌الگومانند C‌T‌A‌B و P‌E‌G، می‌توان مورفولوژی و اندازه ذرات هیدروکسی‌آپاتیت را به‌خوبی کنترل کرد. به‌علاوه، دمای عملیات گرمابی نقش بسیار مهمی در کنترل مورفولوژی و اندازه ذرات هیدروکسی‌آپاتیت دارد. از سنتز در دمای ۹۰ درجه سانتی‌گراد، ساختار صفحه‌یی در کنار تعداد معددوی ذرات میله‌یی به دست می‌آید و در دمای ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد، محصول سنتز میله‌هایی با نسبت طول به‌قطری در محدوده ۸ تا ۱۰ است. افزایش دمای گرمابی به ۱۵۰ درجه علاوه بر افزایش نسبت طول به‌قطر نانومیله‌ها در محدوده ۱۶ تا ۲۰، منجر به افزایش بلورینگی و نیز پیدایش فاز خالص هیدروکسی‌آپاتیت می‌شود. همچنین، نانومیله‌های سنتز شده در دمای گرمابی بالاتر، مقاومت حرارتی بیشتری در حفظ ترکیب شیمیایی و مورفولوژی میله‌ای از خود نشان می‌دهند.

بررسی تأثیر فاصله‌داری و شیب دسته درزه بر عملکرد تیغه‌ی ماشین حفر تونل )T‌B‌M( به روش عددی، و مقایسه‌ی نتایج در حالت دوبعدی و سه‌بعدی

عملکرد ماشین حفر تونلتا حدی به عملکرد تیغه‌های آن بستگی دارد؛ این در حالی است که بسیاری از عوامل زمین‌شناسی و نیز شرایط توده‌سنگ در عملکرد تیغه‌ها مؤثرند. در این نوشتار دو مدل عددی دوبعدی و سه‌بعدی بر پایه‌ی روش اجزاء مجزا، به‌منظور بررسی اثرات شیب و فاصله‌داری دسته‌درزه‌ها بر فرایند برش سنگ به‌وسیله‌ی تیغه‌های T‌B‌M معرفی شده‌اند. متغیرهای مورد مطالعه شامل زاویه‌ی شیب متغیر درزه در حالت فاصله‌داری ثابت، و نیز فاصله‌داری متغیر در حالت شیب ثابت درزه هستند. نتایج حاصله از این دو مدل نشان می‌دهند که: اولاً زاویه‌ی بحرانی شیب دسته‌درزه بین ۴۵ تا ۶۰ درجه خواهد بود، که در آن احتمال بیشترین پیش‌روی وجود دارد؛ ثانیاً فاصله‌داری بحرانی که در آن تأثیر فاصله‌داری بر میزان تنش بحرانی کاهش چشم‌گیری می‌یابد فاصله‌یی ۲۰۰ میلی‌متری است.

ارزیابی اثر بازدارندگی دی‌اتانول آمین و تری‌اتانول آمین بر خوردگی فولاد در محیط بتن

وجود ترک در بتن مسلح و نفوذ عوامل خورنده احتمال وقوع خوردگی حفره‌یی در آرماتورها را شدیداً افزایش می‌دهد. استفاده از بازدارنده‌های خوردگی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کنترل این موضوع است. در این تحقیق، قدرت بازدارندگی و توانایی کنترل خوردگی حفره‌یی دو بازدارنده‌ی آلی ــ دی‌اتانول آمین )D‌E‌A( و تری‌اتانول آمین )T‌E‌A( ــ با کمک روش‌های الکتروشمیایی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که T‌E‌A در ۰٫۴ درصد حجم و D‌E‌A در ۰٫۲ درصد حجم به بهترین شرایط بازدارندگی خود می‌رسند. قدرت بازدارندگی کم‌تر، پایداری بیشتر لایه‌ی مضاعف و انحراف ضریب یکنواختی سطح از حالت ایده‌آل در مدل ارائه‌ شده برای D‌E‌A نشان می‌دهد که این بازدارنده نمی‌تواند همانند T‌E‌A سطح را در برابر خوردگی حفره‌یی حفاظت کند.

تحلیل برگشتی مبتنی بر جابه‌جایی مغار نیروگاه تلمبه‌ی ذخیره‌یی سیاه‌بیشه با استفاده از روش اجزاء مجزا

«تحلیل برگشتی» روش مفیدی است برای ارزیابی پارامترهای ژئومکانیکیِ سازه‌های زیرزمینی و سطحی با تکیه بر اندازه‌گیری‌های برجای متغیرهای کلیدی ــ نظیر جابه‌جایی، تنش و کرنش ــ که برای تحلیل پایداری و طراحی سیستم نگه‌داری سازه‌ها بسیار ضروری‌اند. در این تحقیق با توجه به طبیعت ناپیوسته‌ی توده‌سنگ دربرگیرنده‌ی مغار نیروگاه سیاه‌بیشه ازنظر ابعاد بلوک‌ها و آرایش و فاصله‌داری درزه‌ها، به‌منظور تحلیل عددی سه‌بعدی از روش اجزاء مجزا استفاده شد. در ادامه تحلیل برگشتی مغار نیروگاه با استفاده از روش مستقیم مبتنی بر جابه‌جایی و براساس الگوریتم بهینه‌سازی تک‌متغیره انجام شد و پارامترهای ژئومکانیکی بهینه‌ی توده‌سنگ دربرگیرنده‌ی مغار به دست آمد. مقایسه‌ی نتایج حاصل از مدل‌سازی عددی با نتایج کشیدگی‌ سنج‌های نصب‌شده در محدوده‌ی مغار نیروگاه روند یکسانی را نشان داده و صحت مدل‌سازی عددی و نتایج حاصل از تحلیل برگشتی را تأیید می‌کند. سپس تحلیل معمولی مغار نیروگاه در شرایط طبیعی و با استفاده از نتایج حاصل از تحلیل برگشتی انجام شد. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که مغار نیروگاه در شرایط طبیعی پایدار است و سیستم نگه‌داری موجود کارایی خوبی در کنترل جابه‌جایی‌ها دارد. در نهایت، وضعیت پایداری بلندمدت مغار نیروگاه در شرایط اشباع بررسی شد. نتایج تحلیل‌ها در این شرایط نشان داد که پس از راه‌اندازی پروژه با توجه به نزدیکی مغار نیروگاه به دریاچه‌ی سد پایین‌دست، میزان فشار منفذی و فشار بلندکننده در سطوح درزه‌های محدوده‌ی مغار نیروگاه افزایش یافته و در نهایت موجب ریزش مغار نیروگاه در محدوده‌ی ایستگاه سوم ابزار دقیق می‌شود. به‌منظور تضمین پایداری بلندمدت مغار اجرای پرده‌ی آب‌بندی در اطراف مغار نیروگاه

تحلیل عددی اثرات لایه‌بندی بر انتقال امواجِ حاصل از انفجار در محیط‌های سنگی

در این تحقیق انتشار امواج حاصل از انفجار در یک توده‌سنگ گرانیت و اندرکنش امواج با لایه خاک توسط برنامه‌ی رایانه‌یی U‌D‌E‌C شبیه‌سازی شده است. برای این منظور از موج ضربه‌ییِ ناشی از انفجار به‌صورت تابعی مثلثی با بیشینه دامنه‌ی ۱۶٫۵ گیگاپاسکال و پهنای زمانی ۰٫۰۱ تا ۰٫۰۸ میلی‌ثانیه استفاده شد که این تابع به دیواره‌ی یک چال انفجاری به‌قطر ۲۰۰ میلی‌متر وارد شد. مقایسه‌ی نتایج تحلیل عددی در امتداد فصل مشترک سنگـخاک با نتایج حاصل از اندازه‌گیری‌های صحرایی و رابطه‌ی تجربی دودینگ حاکی از مطابقت خوبِ مقادیر حاصل از روش عددی و اندازه‌گیری‌های صحرایی نشان می‌دهد.

تأثیر نرخ تغییر شکل پیچش گرم در منطقه‌ی بحرانی(a‌l‌p‌h‌a + g‌a‌m‌m‌a) برمیزان ریزشدن دانه‌های فریت در یک فولاد میکروآلیاژی

با استفاده از آزمایش پیچش گرم، تأثیر نرخ کرنش اعمالی در منطقه‌ی بحرانی (a‌l‌p‌h‌a +g‌a‌m‌m‌a ) بر رفتار تغییر شکل خمیری و بر سازوکار ریزشدن دانه‌های فریت در یک فولاد کم‌کربن میکروآلیاژیِ دارای N‌b-T‌i مطالعه شد. از روی منحنی‌های سیلان گرم فریت و با استفاده از میکروسکوپ نوری و پراش الکترون‌های برگشتی )(E‌B‌S‌D(E‌B‌S‌D) در میکروسکوپ الکترونی روبشی، فرایندهای نرم‌شدن دینامیکی در فریت در حین تغییر شکل و تحولات صورت گرفته در ریزساختارها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مشاهدات نشان می‌دهند که در حین تغییر شکل در منطقه‌ی دوفازی، دانه‌های ریز و هم‌محور فریت )(E‌F‌G) در ریزساختارپدیدار می‌شوند. شواهد نشان می‌دهند که این دانه‌ها در جریان وقوع تبلور مجدد دینامیکی پیوسته (C‌D‌R‌X) در فاز فریت ایجاد شده‌اند. دیدهمی‌شود که افزایش نرخ کرنش بر فرایند ریزشدن دینامیکی دانه‌های ریز و هم‌محور فریت با سازوکار C‌D‌R‌X اثر مثبت دارد، به‌طوری که با افزایش این پارامتر اندازه‌ی دانه‌های فریتِ حاصل از C‌D‌R‌X کاهش، و کسر حجمی آنها افزایش می‌یابد. امّا با کاهش نرخ کرنش، دانه‌های اصلی جدید و دانه‌های فرعی رشد می‌یابند و امکان دست‌یابی به ریزساختار نهایی ریزدانه میسر نمی‌شود.

بررسی تأثیر پارامترهای فرایند مذاب‌ریسی در آلیاژ مغناطیسی Ni-38Co- 8Fe-8Si-2B

در این پژوهش تأثیر پارامترهای فرایند مذاب‌ریسی بر ابعاد و کیفیت ظاهری نوارهای نازک تولیدی از آلیاژ مغناطیسی )٪B(w‌t۲S‌i-۸F‌e-۸C‌o-۳۸N‌i- بررسی شد. طی چهار سری آزمایش مذاب‌ریسی تحت اتمسفر آرگن، پارامترهای سرعت خطی دیسک، فشار تزریق مذاب، زاویه‌ی نازل و قطر سوراخ نازل مورد بررسی قرار گرفتند. به‌منظور فراهم‌آوردن امکان مقایسه‌ی نتایج، در هر سری از آزمایش‌ها تنها پارامتر مورد بررسی تغییر داده شد و سایر شرایط ثابت نگه داشته شدند. مشخص شد که عرض نوارهای تولیدی با افزایش قطر سوراخ نازل، زاویه‌ی نازل و فشار تزریق افزایش می‌یابد. افزایش سرعت خطی دیسک در سرعت‌های کم منجر به افزایش عرض نوار می‌شود، اما در سرعت‌های بالا تأثیر چندانی بر عرض نوار ندارد. ضخامت نوارها با قطر نازل و فشار تزریق ارتباط مستقیم، و با سرعت دیسک و زاویه‌ی نازل ارتباط معکوس دارد. تهیه‌ی نواری با ضخامت و عرض مشخص و کیفیت ظاهری مطلوب مستلزم سازگاری کلیه‌ی پارامترهای مذاب‌ریسی است.

تأثیر افزودنی‌های اکسید لانتانیم و نئودیم بر ریزساختار و خواص الکتریکی سرامیک‌های P‌Z‌T

در این تحقیق تأثیر افزودنی‌های اکسیدیِ لانتانیم و نئودیم بر ریزساختار و خواص الکتریکی پیزوالکتریک‌های محلول جامد تیتانات زیرکونات سرب با ترکیب در محدوده‌ی مرز مورفوتروپیک بررسی شده است. برای این منظور، اکسید لانتانید به مقدار صفر تا ۳ درصد مولی به ترکیب پایه‌ی $P‌b_{1.1}(Z‌r_{0.53}T‌i_{0/47}) O_3$ اضافه شده که روش ساخت آنها طبق روش معمول ساخت سرامیک‌ها است. مشاهده شده است که افزودن ۲٪ مولی از افزودنی لانتانیم‌دار به ترکیب، ضمن بهبود چگالش و زینتر در دمای $1200^0C$, تأثیر عمده‌یی در بهینه‌شدن ریزساختار دارد و علی‌رغم این که هر دو یون اضافه شونده از خانواده‌ی لانتانیدها بوده و خاصیتِدهندگی الکترون دارند، تناسب شعاع یونی لانتانیم با سرب و سازگاری بیشتر آن با ساختار پایه حد حلالیت آن را افزایش می‌دهد. اما با افزایش مقدار یون یا کاهش دمای زینتر فاز ثانویه‌یی مشاهده می‌شود و افزایش چهاروجهی بودن شبکه نمی‌تواند جبران‌کننده‌ی تنش‌های ناشی از ورود یون اضافه‌شونده شود. افزودن یون لانتانیم منجر به کاهش اندازه‌دانه‌های ساختار می‌شود. درمورد یون نئودیم نیز این تغییرات از درصدهای کم‌تری آغاز می‌شود. نئودیم نیز اندازه دانه‌ها را کاهش می‌دهد، اما تأثیر این یون در افزایش چگالی محسوس نیست. نهایتاً بررسی خواص الکتریکی و پیزوالکتریکی نمونه‌های ساخته‌شده نشان می‌دهد که بیشترین تغییرات در خواص هنگامی رخ می‌دهد که ۲٪ مولی یون لانتانیم افزوده شود. پس از آن، روند تغییرات کند و درمواردی حالت عکس به خود می‌گیرد.

نظام ارزیابی ریسک در عملیات حفاری چاه‌های نفت‌ و گاز ایران

حفاری چاه‌های نفت‌وگاز به‌دلیل مواجهه با خطرها و مشکلات اجرایی همواره خسارت‌های زیادی به دنبال داشته است. نظام ارزیابی ریسک ابزاری است برای شناسایی خطرهای بالقوه و ارزیابی اثرات آن‌ها، که در دهه‌های اخیر در صنایع و رشته‌های مختلف رواج یافته است. نظام‌های ارزیابی ریسک موجود که برای مصارف مختلف توسعه یافته‌اند، فاقد کارآیی لازم در عملیات حفاری چاه‌های نفت‌وگاز هستند. در این تحقیق براساس تجربیات موجود در عملیات حفاری چاه‌های نفت و نیز روش‌های مختلف ارزیابی ریسک،مدل جدیدی متناسب با صنعت نفت ایران توسعه یافته است. مدل تدوین‌شده شامل چهار مرحله‌ی اصلی آغازین، تحلیل اولیه‌ی ریسک، تحلیل ثانویه‌ی ریسک، و بازنگری است. همچنین جایگاه هریک از مراحل این مدل و زیرشاخه‌های آن، از نظر تطبیق زمانی با مراحل عملیات حفاری تعیین شده است. برای توصیف کامل نظام ارزیابی ریسک، ضمن تعیین مدل فرایند آن، ابزارها و روش‌های هر گام از مدل مشخص و بر این اساس ورودی‌های و خروجی‌های آن تعیین شده‌اند.

توسعه‌ی مدل سروکوال برای اولویت‌بندی اقدامات بهبود کیفیت خدمات (مطالعه‌ی موردی: اداره‌ی خدمات مشترکین امور برق شهرستان چالوس)

کیفیت مطلوب خدمات هنگامی تضمین می‌شود که انتظارات مشتری از خدمت مورد نظر برآورده شود، یا چیزی فراتر از انتظار به او عرضه شده باشد. امروزه برای اندازه‌گیری کیفیت خدمات، مدل‌های زیادی تعریف شده‌اند. اما باتوجه به محدودیت‌های خاص سازمان‌های دولتی، این سازمان‌ها برای اندازه‌گیری کیفیت خدمات، نیازمند مدل‌های تعریف‌شده‌یی هستند که در بخش دولتی از توانایی ارزیابی کیفیت خدمات برخوردار باشند. از این طریق آنها می‌توانند نتایجِ ارزیابیِ این خدمات در جامعه را بسنجند، و برای رضایت مشتری(ارباب رجوع) راهکارهای بهبود قابل اجرا و مناسبی ارائه‌دهند.مدل سروکوال، مدلی توان‌مند برای اندازه‌گیری کیفیت خدمات است که برای اندازه‌گیری سطح کیفیت موجود در ارائه‌ی خدمات و جمع‌آوری نظرات مشتریان و تعیین انتظارات آنان از خدمات، در ۵ بعدِ «ملموس‌بودن»، «پاسخ‌گویی»، «همدلی»، «قابلیت اطمینان» و «تضمین» به‌کار می‌رود. در این تحقیق در بخش کوچکی از صنعت برق، مدل سروکوال توسعه داده می‌شود تا از این طریق اقدامات بهبود کیفیت خدمات را در اداره‌ی مشترکین امور برق شهرستان چالوس اولویت‌بندی کند.

ارائه‌ی روشی ابتکاری برای بهینه‌سازی مسائل چندپاسخه‌ی آماری بااستفاده از الگوریتم ژنتیک (مطالعه‌ی موردی: تولید کارتن دایکاتی)

قالب دایکات یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار درفرایند تولید کارتن دایکاتی است. این عامل به‌دلیل هزینه‌ی ساخت بالا و تأثیر مستقیم در کیفیت محصول، از اهمیت بالایی درصنعت کارتن‌سازی برخوردار است. در این نوشتار ضمن تجزیه و تحلیل فرایند دایکات ورق‌های برش‌شده، برای شناسایی عوامل مؤثر بر متغیرهای پاسخ مورد نظر بااستفاده از طراحی آزمایشات، سعی بر آن داریم که فرایند را به‌کمک طرح مرکب مرکزی(یکی از طرح‌های متداول در روش رویه‌ی سطح پاسخ) مدل‌سازی و بااستفاده از الگوریتم ژنتیک متغیرهای ورودی تأثیرگذار بر کیفیت محصولات را در حین تولید بهینه کنیم. در انتها ضمن مقایسه‌ی نتایج حاصل از الگوریتم ژنتیک پیشنهادی و دو روش ابتکاری دیگر، به رتبه‌بندی نتایج مذکور توسط روش T‌O‌P‌S‌I‌Sمی‌پردازیم.

شراکت بخش خصوصی ـ دولتی در پروژه‌های نیروگاهی: تأثیر ریسک درآمد و بازار بر افزایش ارزش پول

افزایش رو به رشد نیاز به انرژیِ برق در سال‌های اخیر در ایران باعث شد که بخش دولتی به‌منظور تأمین منابع مالی از بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در این صنعت، در قالب قراردادهای شراکت بخش خصوصی ـ دولتی استفاده کند. افزایش ارزش پول می‌تواند از مهم‌ترین اهداف بخش دولتی باشد و در طرف مقابل، کسبِ درآمد مناسب و کافی نیز از اهداف مهم بخش خصوصی در عقد چنین قراردادهایی است. برقراری تعادل بین اهداف بخش خصوصی و بخش دولتی از مهم‌ترین وظایف بخش دولتی است. ایجاد رقابت بین تولیدکنندگان فعال در بازار برق و مدیریت مناسب ریسک‌های پروژه، علاوه بر جلب نظر بخش خصوصی ممکن است منجر به افزایش ارزش پول خدمات شود. این تحقیق در قالب مطالعه‌ی موردی در «نیروگاه توربین گازی رودشور» به بررسی میزان موفقیت بخش دولتی ایران در ایجاد تعادل بین اهداف بخش دولتی و بخش خصوصی پرداخته است. نتایج نشان‌دهنده‌ی این واقعیت است که شرکت توانیر در این پروژه ـ به‌عنوان یک پروژه‌ی پایلوت ـ تقریباً عملکرد قابل قبولی داشته و با عقد قراردادهای مشابه به‌منظور خرید برق به‌صورت تضمینی (در پنج‌سال اول قرارداد) و عرضه‌ی رقابتی آن برای سال‌های آتی در طولانی‌مدت به افزایش ارزش پول دست خواهد یافت. در همین راستا باید توجه داشت که در مقیاس کلان طراحی سازوکار پرداخت به‌صورت فعلی نمی‌تواند انگیزه‌های لازم در بهره‌برداران نیروگاه‌های خصوصی را برای افزایش کارایی ایجاد کند. کلیدواژگان

« بعدی  ۱۲۶  ۱۲۵  ۱۲۴  ۱۲۳  ۱۲۲  ۱۲۱  ۱۲۰  ۱۱۹  ۱۱۸  ۱۱۷  ۱۱۶  ۱۱۵  ۱۱۴  ۱۱۳  ۱۱۲  ۱۱۱  ۱۱۰  ۱۰۹  ۱۰۸  ۱۰۷  قبلی »