این مقاله به طراحی مدل شبکهای مناسب جهت تهیه و توزیع کالا در کشور پرداخته است. تمرکز مدل بر دستیابی به کارایی، بهره‌وری، صرفه‌جویی نسبت به مقیاس و کاهش هزینه توزیع کالا در کشور است. برای گردآوری دادههای مورد نیاز جهت انجام تحقیق از مطالعات میدانی و روش پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان و مدیران تعاونیهای مصرف وزارت تعاون، اتاق تعاون، معاونت بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی، مدیران شرکتها و اتحادیههای تعاونی توزیع، مدیران و کارشناسان شرکتهای پخش کالا، فروشگاههای زنجیرهای، شرکتهای حملونقل کالا به ویژه حمل و نقل جادهای و سایر افراد آگاه و باتجربه در زمینه توزیع کالا است.
نتایج تحلیل دادهها نشان میدهد که سیستم توزیع کالا در کشور از لحاظ زیرساختها و عملکرد از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. سنتی و جزیرهای بودن ساختار توزیع کالا در کشور باعث افزایش هزینههای توزیع کالا به بالاتر از 50% قیمت نهایی کالاها شده است.
سیستم توزیع کالا در کشور نیازمند نهاد جدیدی با عنوان مرکز ملی بازاریابی (NMC) جهت برندسازی، تبلیغات هدفمند، انسجام در شبکه توزیع، خوشهسازی و ... است. مرکز ملی بازاریابی با مدیریت و نظارت بر شبکه نوین تهیه و توزیع کالا با مشارکت 6 وزارتخانه دولتی و نهادهای توزیعی بخش خصوصی و تعاونی مانند شرکتهای پخش کالا، فروشگاههای زنجیرهای، اصناف، عمدهفروشان و ... میتواند باعث کوتاه شدن کانالهای توزیع، کاهش قیمت کالاها و ... شود. در انتهای مقاله مدل شبکهای تهیه و توزیع کالاها، جایگاه، نقش و ارتباطات بازیگران مختلف شبکه توزیع کالا در کشور را نشان میدهد.