این پژوهش با الهام از دیدگاه سیستمی، رابطه رفتارهای سه‌گانه بخل، میانه‌روی و اسراف را با محیط مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. بر اساس منابع، نتایج تحقیق بیانگر این است که از نظر رابطه با محیط بر بخل و بخیل منطق سیستم بسته بر میانه‌روی و میانه‌رو منطق سیستم باز حلقه بسته منفی و بر اسراف و مسرف منطق سیستم باز حلقه باز حاکم است به این‌صورت‌که ساختار بخل و رفتار بخیلانه به گونه­ای عمل می‌‌کند که سیستم باز انسانی را از طریق نابودی تعاملات با سایر عناصر محیطی به سمت و سوی هر چه بسته‌تر شدن سوق می‌دهد. با توجه به اینکه اصل بقای آنتروپی مثبت بر آن صادق است به‌سوی بی‌نظمی‌ و اضمحلال پیش می‌‌رود. میانه‌روی در زندگی فردی و اجتماعی نه تنها موجب شکل‌گیری و توسعه سیستمی باز می‌شود، بلکه از طریق تمرکز بر معیارها، این سیستم باز را به سیستم باز حلقه بسته منفی تبدیل می‌کند. در نتیجه با توجه به اینکه رفتارهای سه‌گانه در زمره عوامل سیستمی (ضعف ـ قوت) قرار دارد، می‌توان از طریق افزودن حلقه بسته منفی به سیستم باز حلقه باز، اسراف (ضعف) را به سمت میانه‌روی (قوت) تعدیل کرد و از سوی دیگر از طریق باز نمودن سیستم بسته به روی محیط و افزودن حلقه بازخوران منفی به آن، بخل (ضعف) را به سمت میانه‌روی ارتقا داد.

در محیط­های رقابتی امروزی توسعه رفتارهای شهروندی سازمانی در میان کارکنان یکی از عوامل کلیدی برای ارتقای عملکرد سازمانی به شمار می‌رود. از سوی دیگر مسئولیت اجتماعی و ضرورت کسب مشروعیت محیطی به‌وسیله سازمانها توجه به اخلاق را ضروری ساخته است. ماهیت نگرشی و روانشناختی ریشه­های هردوی این مقوله‌ها بررسی رابطه بین ابعاد اخلاق و رفتارهای شهروندی سازمانی را به هدف اصلی این پژوهش تبدیل ساخته است. این پژوهش از نظر هدف، روش و ماهیتِ داده‌ها به ترتیب، کاربردی، همبستگی، و کمّی است. جامعه آماری پژوهش را مدیران سازمان تبلیغات اسلامی استان همدان تشکیل می‌دهند. داده‌های آن با پرسشنامه‌ محقق‌ساخته گردآوری شد. فرضیه‌ها به کمک آزمون فرض آماریِ ضریب همبستگی اسپیرمن، آزموده شد. نتایج پژوهش بیانگر این است که بین میزان پایبندی کارکنان به اخلاق اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معناداری هست. بر پایه این نتایج، مدیران می‌توانند با ترویج مبانی اخلاق در میان کارکنان، رفتارهای شهروندی سازمانی را توسعه دهند.

در ادبيات سازمان و مديريت نظريه رهبري تحول آفرين بيش از ساير نظريه‌هاي معاصر در عرصه اداره اثربخش نيروهاي دانشي در سازمانهاي طلايه‌دار شهرت يافته است. از اينرو، اين مقاله در پي آن است تا با استفاده از روش نظريه‌پرداز‌ي داده‌بنياد به تجزيه و تحليل گفتمان مقام معظم رهبري پرداخته، ابعاد و عوامل رهبري تحول‌آفرين را ارائه کند. در اين تحقيق، سخنان حضرت امام خامنه‌اي (مد ظلّه العالي) به صورت تمام‌خواني مورد مطالعه قرار گرفت. در ادامه، 155 گزاره انتخاب، و از طريق كدگذاري باز و محوري، تعداد 173 كد، 25 عامل و پنج بُعد شناسايي شد. در نهايت ابعاد و عوامل منتج از داده‌ها، ضمن توسعه مفهوم ابعاد رهبري تحول‌آفرين، هفت عامل را تعالي داده، يك بُعد و چهار عامل نيز به الگوي رهبري تحول‌آفرين افزوده است

این پژوهش با هدف شناسایی و استخراج شاخصهای عدالت توزیعی و رویه­ای در سازمان با رویکرد اسلامی و مقایسه آن با شاخصهای موجود (غربی) انجام شده است. بر این اساس، روش تحقیق مورد استفاده در پژوهش بر حسب نوع داده­، کیفی، بر حسب نتیجه، کاربردی و بر حسب هدف، اکتشافی بوده است. هم چنین با توجه به‌ضرورت استنباط از اصلی­ترین منبع اجتهاد دینی یعنی قرآن کریم از بین راهبردهای مختلف پژوهش کیفی از راهبرد «تحلیل محتوا با رویکرد استنباطی ـ اجتهادی» بهره برده شد. به منظور گردآوری داده­ها نیز از تفسیرهای راهنما، نور و المیزان بهره برده شد و تمامی آیاتی مورد مطالعه و کدگذاری قرار گرفت که تفسیرشان در حوزه عدل، ظلم و واژه­های مرتبط بود. نتیجه تجزیه و تحلیل داده­ها نشان داد که عدالت توزیعی و رویه­ای با رویکرد اسلامی به ترتیب از 16 و 18 مفهوم (شاخص) تشکیل شده است. هم چنین نتیجه مقایسه شاخصها نشان داد که شاخصهای استخراج‌شده در رویکرد اسلامی، چارچوب کاملتر و جامعتری را نسبت به رویکرد موجود (غربی) به منظور سنجش عدالت توزیعی و رویه­ای در سازمانها در اختیار قرار می­دهد.

پرسش از خردمایۀ وجود دولت سؤالی است که از نظر منطقی بر وجود دولت‌ مقدم است و بدون ارائۀ پاسخی مناسب و درخور به آن نمی‌توان محملی مناسب برای توجیه حضور دولت‌ در جوامع گوناگون یافت. علاوه بر این با توجه به فضای بازارگرای حاکم بر نظریه‌های اقتصادی، تبیین حوزه‌هایی که دولت مجاز به ورود و دخالت در آنهاست نیز در گرو تبیین خردمایۀ وجود دولت خواهد بود. جلو‌گیری از شکست بازار، شکست دولت و جلوگیری از شکست ارزشهای عمومی پاسخهایی است که اندیشمندان غربی برای پاسخ به این پرسش ارائه، و تلاش کرده‌اند تا از این رهگذر حدود و ثغور فعالیتهای دولت را مشخص سازند. در این مقاله نیز تلاش خواهد شد تا ضمن بررسی کتابها و مقالات این حوزه، مرور این پاسخها و نقد اجمالی آنها، نگرش برآمده از آنها با هم تلفیق شود و به شکل رویکردی واحد در آید و سپس خردمایۀ وجود دولت از نگاه منابع اسلامی تبیین، و تفاوتهای آن با خردمایه‌های بیان شده از سوی اندیشمندان غربی بیان شود؛ تفاوتی که به گونه‌ای اجمالی می‌توان آن را پیگیری مصالح عامه به جای منافع عامه نامید.

حضرت امیر المؤمنین علی(ع) به­عنوان فرماندهی توانمند و امیر دلهای پاک رزمندگان اسلام، سبک خاصی در نفوذ بر نیروهای رزمنده و سایر مخاطبان مثل مردم، نزدیکان و دشمنان داشتند که برخاسته از وحی و برگرفته از سیره نبی مکرم اسلام حضرت محمد(ص) است. در این مقاله تلاش شده است با مطالعه نامه­ها، خطبه­ها و حکمت­های آن حضرت در نهج البلاغه، اصول حاکم بر سبک رهبری نظامی ایشان شناسایی و تبیین شود. روش تحقیق استراتژی نظریه پردازی داده بنیاد است و با استخراج 1046 مضمون از کل منبع تحقیق در نهایت سبک رهبری ایشان، که چگونگی تعامل هر فرمانده را با چهار گروه مخاطب و هم­چنین ویژگیهای اعتقادی و فردی ایشان را نشان دهد، تدوین شد. با توجه به یافته های این پژوهش سبک مطلوب از دید امام علی(ع) سبک اقتضایی مبتنی بر مبانی اعتقادی و تکلیف محور است که در مورد زیردستان، مردم، نزدیکان و دشمنان با راهبردهای مناسب هدایت دلسوزانه، مراعات برادرانه، مراقبت سختگیرانه و مبارزه جوانمردانه به­کار می­رود. اجرای این سبک، که به نام سبک فرماندهی و رهبری حکیمانه نامگذاری شده است به کسب موفقیت در مأموریت و رشد انسانها و هم چنین رضایت خداوند منجر می­شود.

ین پژوهش به بررسی رابطه اخلاق کار اسلامی و فرسودگی شغلی می­پردازد. پژوهش از نوع پیمایشی ـ همبستگی است و جامعه آماری شامل تمام مدرسان دانشگاه­ آزاد اسلامی و پیام نور شهرستان پیرانشهر بود که 165 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری (به نسبت مدرسان هر کدام از دانشگاه­ها) انتخاب شدند و به پرسشنامه­های اخلاق کار اسلامی بر مبنای الگوی علی (1998) و فرسودگی شغلی مسلج (1981) جواب دادند؛ سپس داده­ها با نرم افزار Spss مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که رابطه اخلاق کار اسلامی، کار دقیق، استقلال و سودمندی اجتماعی با فرسودگی شغلی منفی و معنادار بود. بین کار انساندوستانه و فرسودگی شغلی رابطه معناداری وجود نداشت و ابعاد اخلاق کار اسلامی توانایی پیش بینی 9 درصد از واریانس فرسودگی شغلی را دارد.

این پژوهش به عوامل سازمانی مؤثر درجذب جوانان به بسیج مساجد (با تأکید برشهر تبریز) می­پردازد. روش تحقیق، توصیفی، و به لحاظ هدف کاربردی است. پس از بررسی و نقد منابع و با تکیه بر دیدگاه­های صاحبنظران، الگویی با چهارده عامل مؤثر در جذب تدوین شد. عوامل استخراجی به صورت میدانی به معرض قضاوت 234 نفر از فرماندهان و مدیران آموزش و نیروی انسانی بسیج، امام جماعت و معتمدان مساجد داری پایگاه در شهر تبریز قرار داده شد. نتایج تحقیق با استفاده از ابزار داده­ها گردآوری و بر اساس روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. براساس یافته­های تحقیق، ویژگیها با تأثیر زیاد مورد تأیید قرار گرفت. عملکرد و مدیریت فرمانده پایگاه، بیشترین تأثیر را در جذب جوانان به خود اختصاص داده است. جذب در بسیج، نیازمند توجه به ابعاد مختلف و عزم ملی است؛ اما دقت در به کارگیری افراد و تربیت و تقویت مدیران اجرایی بسیج حائز اهمیت بیشتری است.

هدف این پژوهش بررسی تأثیر ایمان دینی بر رفتار شهروندی ­سازمانی است. جامعه آماری شامل 120 نفر از کارکنان یک سازمان خدماتی در شمال شرق تهران هستند. برای جمع­آوری اطلاعات از دو پرسشنامه محقق ساخته ایمان دینی و رفتار شهروندی ­سازمانی استفاده شد. عوامل و شاخصهای ایمان دینی بر اساس حکمت سی­ویکم نهج­البلاغه از دیدگاه امام­علی(ع) در نظر گرفته شد. روایی پرسشنامه از روش روایی تشخیصی از طریق شاخص AVE و پایایی نیز از روش پایایی­ترکیبی (CR) با استفاده از نرم­افزار SMART-PLSتعیین گردید. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه ایمان دینی84/0و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی 89/0 محاسبه شد. آزمون فرضیات با استفاده از الگوی معادلات ساختاری از طریق نرم افزار Amos18 انجام شد. نتایج پژوهش نشان ­داد ایمان دینی بر رفتار شهروندی ­سازمانی با مقدار ضریب مسیر(75/0) و مقدار CR(64/2) تأثیر می­گذارد. هم­چنین ابعاد ایمان ­دینی شامل صبر، یقین، عدل و جهاد بر رفتار شهروندی ­سازمانی تأثیرگذار است.

این مقاله به یکی از رهبران مطرح شده در قرآن ـ حضرت موسی(ع) ـ اشاره دارد و با بهره‌گیری از آیات قرآن و بویژه سوره طه، عوامل رهبری آن حضرت را در قالب شاخصهای مورد نظر نظریه­های اقتضایی مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی، و اطلاعات مورد نیاز به شیوه کتابخانه‌ای و با تحلیل محتوای آیات قرآن جمع‌آوری شده است. نتیجه این مطالعه نشان داد که رهبری و مدیریت از دید قرآن در مقایسه با نظریه­های غربی با وجود همانندیهای ظاهری در بیشتر موارد از ویژگیهایی برخوردار است که به آن جامعیتی خاص می‌بخشد.

این مقاله سعي دارد با معرفي معنا و مفهوم اخلاق و علم مديريت و ایجاد آشنايي اوليه، و بيان نقش علم مديريت در تصميم‌گيري و لزوم رعايت اصول اخلاقي در آن، روشهاي تجزيه و تحليل مسائل اخلاقي مطرح در تصميم‌گيريها و اصول حاکم بر ارزشهاي اجتماعي معرفی ‌شود. در نهايت، چيستي و فلسفه اخلاق در علم مديريت بیان می‌شود. این تحقیق از نوع کابردی، و با روش توصیفی انجام گرفته و اطلاعات به روش کتابخانه‌اي و با تحلیل و بررسی متون مربوط جمع‌آوری شده است. نتایج این تحقیق بر لزوم به‌کارگیری ارزشهای اخلاقی در علم مديريت براي داشتن مديريت بهتر و گرفتن تصميمات واقع‌بينانه و مبتني بر ارزشهاي حاکم بر جامعه تأکید می‌کند؛ بنابراین، چندین روش براي وارد کردن اخلاق در مديريت به طراحان الگو‌هاي تصميم‌گيري پیشنهاد می­شود.

هدف این پژوهش یافتن اولویتهای راهبردی تحول در نظام آموزش و پرورش از دیدگاه امام خامنه­ای است. منابع انسانی تحول آفرین، فرهنگ اسلامی تعلیم و تربیت، محتوا و روش تربیتی، متولیان، مؤثران تحول آفرین و برنامه­ریزی راهبردی فحوای کلیدی برای خط­مشی­های نظام تعلیم و تربیت حاصل از واکاوی دیدگاه­های رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران است. نقشه تحول در آموزش و پرورش بر اساس یافته های پژوهش بخش انتهایی مقاله را شکل می­دهد.