ابتلا به سوء مصرف مواد به یکی از دغدغه های بزرگ جوامع بشری تبدیل شده است(موسسه ملی اعتیاد، ۲۰۰۷). میزان مصرف مواد در بین جوامع مختلف به ویژه در میان نوجوانان و جوانان در دهه های اخیر افزایش چشمگیری داشته است (ملیچیار و چستانگ، ۲۰۰۷). در صورتی که فرد پس از درمان سوء مصرف مواد، برای مدت یک ماه ملاک های زیر را دارا نباشد و پس از زمان فوق مجدد علائم تشخیصی سوء مصرف مواد ظاهر گردند، دچار عود شده است که با پرسشنامه پیش بینی عود یا بازگشت قابل بررسی است.

ملاک های تشخیص برای سوء مصرف مواد:

الگوی غیرانطباقی مصرف مواد که موجب ناراحتی یا تخریب قابل ملاحظه بالینی شده و با یک یا چند علامت از علایم زیر که در طول یک دوره ۱۲ ماهه روی می دهند تظاهر می کند:

(1) مصرف مکرر مواد که منجر به ناتوانی در برآوردن تعهدات عمده مربوط به نقش فرد در کار، مدرسه یا خانه می شود (مانند غیبت های مکرر یا عملکرد ضعیف شغلی مربوط به مصرف ماده؛ غیبت، تعلیق یا اخراج از مدرسه به دلیل مصرف مواد؛ مسامحه نسبت به فرزندان و خانه).

(۲) مصرف مکرر مواد در موقعیت هایی که در آنها مصرف ماده از نظر فیزیکی خطرناک است (مثلا رانندگی یا کار با ماشین آلات تحت تأثیر مواد)

(3) مشکلات قانونی تکراری مربوط به مواد (مثلا دستگیری به دلیل رفتارهای نادرست مربوط به مصرف مواد).

(۴) مصرف مداوم مواد على رغم مشکلات پایدار یا عود کننده اجتماعی یا بین فردی که ناشی از تأثیرات ماده بوده یا بر اثر آن تشدید شده اند (مانند مشاجره با همسر در مورد نتایج مسمومیت، نزاع فیزیکی). برای پیش بینی سوء مصرف مواد از پرسشنامه پیش بینی عود یا بازگشت استفاده می شود.