مفهوم «سبک زندگی» در روان شناسی، ابتدا توسط الفرد آدلر و پیروانش مطرح شد. ادلر بر خلاف بسیاری از روان شناسان، علاوه بر نگاه توصیفی، نگاهی ارزشی و تجویزی هم به روان شناسی داشت. رویکرد آدلر به روانشناسی، با آنچه ما آن را «رویکرد اسلامی» می نامیم، چند مشابهت دارد؛ بعضی از مشابهت ها عبارتند از: ۱. توجه به ارزش ها؛ ۲. کل نگری؛ ۳. غایت گرایی؛ 4. جهت یابی فردی؛ 5. خود خلاق؛ 6. جبرگرایی ملایم؛ 7. نظریه میدان اجتماعی؛ ۸ تلاش برای برتری؛ ۹. اولویت دادن به هشیاری؛ ۱۰. معیارهای آسیب شناسی و درمان؛ ۱۱. تأكید بر پیشگیری؛ ۱۲. کارکردهای سبک زندگی. برای سنجش سبک زندگی اسلامی از پرسشنامه سبک زندگی اسلامی کاویانی استفاده می شود.

اما در اسلام و سبک زندگی آن، تفاوت ها و برتری هایی نیز وجود دارد. مثل: 1. توجه و عدم توجه به دوره جنینی؛ ۲. تعریف کھتری و مهتری واقعی؛ ۳. معیارهای احساس کھتری و مهتری؛ 4. تعداد و جایگاه نگرش های کلی حاکم بر زندگی؛ 5. مبتنی بودن و نبودن بر دین؛ 6. جایگاه اراده در شکل گیری سبک زندگی؛ 7. عدم توجه کافی و صحيح به نگرش معنویت؛ ۸ کیفیت عمل کردن به سبک زندگی و ... مهم ترین نوآوری در مفهوم سبک زندگی اسلامی این است که به آموزه های اسلامی و کلیت اسلام نگاه شده است. “سبک زندگی اسلامی” عنوانی است شناخته شده در اکثر علوم انسانی در سطح بین الملل، اما از زاویه های متعدد به آن نگاه می شود و مورد مطالعه قرار می گیرد. سبک زندگی اسلامی، با تمام زندگی افراد و ابعاد آن مرتبط است. سبک زندگی اسلامی، از جهتی با دیگر سبک های زندگی متفاوت است. در جامعه شناسی، مدیریت، علوم پزشکی و روانشناسی بالینی و ..، نیز بحث از سبک زندگی مطرح است، اما در این قلمروها فقط به رفتاری خاص می پردازند و با شناخت ها و عواطف ارتباط مستقیم برقرار نمی کنند. اما سبک زندگی اسلامی، از آن جهت که اسلامی است، نمی تواند بی ارتباط با عواطف و شناخت ها باشد. بر این اساس، هر رفتاری که بخواهد مبنای اسلامی داشته باشد، باید حداقل هایی از شناخت و عواطف اسلامی را پشتوانه خود قرار دهد. در سبک زندگی از دیدگاه روانشناختی، جامعه شناختی و علوم پزشکی تنها به رفتار نگریسته می شود، اما در هیچ یک نیت افراد، شناختها و عواطف آنان محسوب نمی شود. سبک زندگی اسلامی، نمی توانند بی توجه به نیت ها باشد. مانند نماز، که اگر اعتقاد به خداوند و معاد را پشتوانه خود نداشته باشد، رفتار اسلامی محسوب نمی شود. لذا برای سنجش دقیق سبک زندگی اسلامی ، پرسشنامه سبک زندگی اسلامی کاویانی طراحی شد.