مقایسه اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن، درمان نوین شناختی رفتاری مبتنی بر پیشگیری و درمان معمول بر علائم افسردگی و سایر علائم روان‌پزشکی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن، درمان نوين شناختی رفتاری مبتنی بر پيشگيری و درمان معمول بر علائم افسردگی و ساير علائم روان‌پزشکی در نمونه‌ای از بيماران افسرده در فاز بهبودی نسبی صورت گرفت. روش: روش اين پژوهش آزمايشی بود و در آن از طرح پيش آزمون- پس آزمون استفاده شد. گروه‌های آزمايش شامل سه گروه درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن (134 نفر)، درمان نوين شناختی رفتاری (121 نفر) و درمان معمول (96 نفر) قرار گرفتند. بيماران از طريق مصاحبه ساختار يافته به منظور حصول اطمينان از اينکه دارای سابقه اختلال افسردگی بوده و در زمان مطالعه در دوره بهبودی نسبی به سر می‌بردند مورد ارزيابی قرار گرفتند. پس از اختصاص بيماران در سه گروه، ابزارهای خود گزارشی نظير پرسشنامه علائم مختصر و پرسشنامه افسردگی بک به عنوان پيش آزمون و پس از کار آزمايی بالينی، پس آزمون و ارزيابی‌های 6 ماهه و 12 ماهه به اجرا در آمدند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن و درمان شناختی رفتاری به صورت معناداری در کاهش علائم باقی مانده افسردگی و همچنين ساير علائم روان‌پزشکی در بيماران مبتلا به افسردگی مؤثر بودند. الگوی کلی نتايج حاکی از آن است که هر دو درمان فوق به يک ميزان در کاهش علائم اثربخش بوده به ويژه ميزان اثربخشی هر دو درمان در ارزيابی‌های پی‌گيری 6 ماهه در مقايسه با درمان دارويی نشان داده شد. اما در مقايسه نتايج دو گروه درمان و با روش تحليل کواريانس تفاوت معنی‌داری به دست نيامد. نتيجه‌گيری: نتايج نشان می‌دهد که درمان شناختی مبتنی بر حضور ذهن و درمان شناختی رفتاری مبتنی بر پيشگيری، بر کاهش علائم افسردگی و ساير علائم روان‌پزشکی مؤثر است.