تأثیر فشار گروهی بر فرضیه‌آزمایی: تمایل روان‌شناختی یا موازین منطقی؟

مقدمه: جهت سنجش تأثیر فشارگروهی بر فرضیه‌آزمایی از جامعه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی 103 نفر (51 نفر گروه کنترل و 52 نفر گروه آزمایش) به ­روش تصادفی انتخاب شدند. روش: با تکلیف انتخاب واسون تصریح شده لطفی و زارع­، و سنجه فشار گروهی ذهنی مورد سنجش و آزمایش قرار گرفتند. داده­ های به دست آمده با آزمون­ های آماری نیکویی برازش مجذور خی و مستقل بودن متغیرهای طبقه‌ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ­ها: نتایج نشان داد که 1) حجم اصلی آزمودنی­ ها در موقعیت آزمون تعیین‌کننده فرضیه به دو انتخاب پاسخ بی‌ربط و پاسخ درست گرایش بیشتری نشان دادند. 2) آزمودنی­ ها در سه انتخاب گزینه ـ پاسخ­ های الف) تمایل روان‌شناختی به حفظ فرضیه ب) پاسخ درست و ج) پاسخ غلط تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند. 3) وقتی افراد در موقعیتی قرار می‌گیرند که خلاف تمایل روان‌شناختی آن­ها است در مقابل فشارگروهی ذهنی نیز مقاومت می‌کنند. نتیجه ­گیری: نتایج با توجه به­ نظریه روش‌شناختی توصیف و تبیین دوگانه رفتار اجتماعی، مؤلفه‌های شناختی و روانی ـ اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است.