اثربخشی آموزش مهارت‌های روانی- اجتماعی بر مدیریت هیجانی و سلامت روان رانندگان

آمارهای گزارش‌شده در ايران حاکی از آن است که حوادث رانندگی پس از بيماری‌های قلبی و عروقی، دومين و در گروه سنی زير 40 سال اولين علت مرگ‌ومير محسوب می‌شود. بر اساس برخی از پژوهش‌ها، تصادفات بيشتر از وضعيت سلامت روانی، مشکلات رفتاری و نگرش رانندگان ناشی می‌شود. پژوهش حاضر با هدف تهيه بسته آموزشی مهارت‌های روانی اجتماعی رانندگان و بررسی اثربخشی آن بر بهزيستی روانشناختی و مديريت هيجانی آنان ازجمله اضطراب و پرخاشگری انجام‌شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه‌آزمايشی با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون تک گروهی است. گروه نمونه به‌صورت در‌دسترس شامل 350 نفر از رانندگان شرکت واحد اتوبوس‌رانی شهر تهران بود که به‌صورت تصادفی در 10 گروه تقسيم و آموزش‌های موردنظر را دريافت کردند. آزمودنی‌ها در دو مرحله پيش‌آزمون و پس‌آزمون به سياهه احساس خصومت رادفورد – ويليامز، سياهه اضطراب حالت- صفت بزرگسالان و سلامت روانی (شامل بهزيستی روانشناختی و درماندگی روانشناختی) پاسخ دادند. بسته آموزشی مداخلات روانی- اجتماعی رانندگان در قالب 9 جلسه 80 دقيقه‌ای در دانشگاه خواجه نصيرالدين طوسی اجرا شد. برای تجزيه ‌و تحليل داده‌های پژوهش از تحليل‌های مجزای آزمون t وابسته و اندازه‌گيری‌های مکرر استفاده شد. يافته‌ها: نتايج حاصل از داده‌های مقياس احساس خصومت و مقوله اضطراب حالت نشان داد، ميانگين‌های دو مرحله پيش‌آزمون و پس-آزمون تفاوت معناداری ندارند. نتايج حاصل از داده‌های مقياس سلامت روانی (با دو خرده‌مقياس) نشان داد، نيمرخ ميانگين‌های دو مرحله پيش‌آزمون و پس‌آزمون تفاوت معناداری دارد و اثربخشی مداخله بر مؤلفه درماندگی روان‌شناختی بيشتر از بهزيستی روانشناختی بوده است. نتيجه‌گيری: شرکت در اين دوره آموزشی، به کاهش ميانگين گروه در احساس خصومت، اضطراب حالت و درماندگی روان‌شناختی منجر شده است، اگرچه اين تفاوت چندان چشمگير نيست. شرکت در دوره آموزشی مهارت‌های روانی- اجتماعی باعث افزايش بهزيستی روانشناختی و کاهش درماندگی روان‌شناختی شده است.