چکیده مقاله
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تفاوت های جنسيتی بر پنج عامل بزرگ شخصيت، بررسی اثر غير مستقيم جنسيت بر عملکرد تحصيلی از طريق صفات شخصيت و اثر مستقيم صفات شخصيت بر عملکرد تحصيلی اجرا شد.
روش : 419 دانشجو (166 پسر و 253 دختر) پرسشنامه پنج عامل ( BFI ) را کامل کردند. به منظور بررسی تفاوت های جنسيتی در پنج عامل بزرگ شخصيت (برون گرايی، وظيفه شناسی، پذيرش، روان رنجورخويی، سازگاری) از تحليل واريانس چند متغيری (MANOVA) و به منظور بررسی اثر غير مستقيم جنسيت بر عملکرد تحصيلی از طريق صفات شخصيت و اثر مستقيم صفات شخصيت بر عملکرد تحصيلی از تحليل مسير استفاده شد.
نتايج : نتايج تحليل واريانس چند متغيری اثر اصلی معنادار عامل جنسيت را نشان داد. نتايج تحليل مسير نيز نشان داد که اثر غيرمستقيم و اثر کل متغير برونزای پژوهش (جنسيت) تنها از طريق عامل های وظيفه شناسی و روان رنجورخويی بر عملکرد تحصيلی معنادار است. اثر مستقيم پنج عامل بزرگ شخصيت (برون گرايی، وظيفه شناسی، پذيرش، روان رنجورخويی، سازگاری) بر عملکرد تحصيلی معنادار به دست آمد.
نتيجه گيری: نتايج پژوهش حاضر نقش ميانجی گر صفات شخصيتی وظيفه شناسی و روان رنجورخويی را در بررسی رابطه بين جنسيت و عملکرد تحصيلی دانشجويان مورد تاکيد قرار می دهد. همچنين، نتايج مطالعه حاضر همسو با ادبيات پژوهش نشان می دهد که صفات شخصيت ـ حتی پس از کنترل پيش بينی کننده های سنتی عملکرد تحصيلی دانشجويان از قبيل بهره هوشی ـ اثر مستقل و افزوده ای بر عملکرد تحصيلی دانشجويان دارند. تلويحات پژوهش حاضر با تاکيد بر برخی از همبسته های صفات شخصيت به منظور بهبود عملکرد تحصيلی دانشجويان مورد بحث قرار می گيرد.