آیا قضاوت اخلاقی وابسته به فرهنگ است؟

مطالعات فرهنگی نشان داده است که تفاوت­های فرهنگی در شيوه­های استدلال افراد نسبت به جهان وجود دارد . در مطالعات انجام­شده در حيطه بررسي­های بين‌فرهنگی، مطالعه­ای به­منظور بررسی قضاوت­های اخلاقی شخصی و غيرشخصی انجام نشده است. اين پژوهش با هدف بررسی زمان تصميم‌گيری و نوع پاسخ به قضاوت­های اخلاقی شخصی و غيرشخصی در نمونه ايرانی و مقايسه آن با نمونه مطالعه‌شده گرين و همکاران (2004 و 2008) در فرهنگ غربی انجام شد.

  روش: اين مطالعه پس‌رويدادی در سال 1388 روی 60 نفر از دانشجويان کارشناسی رشته‌های مختلف دانشگاه شهيد بهشتی تهران انجام شد. نمونه ­ ها با روش نمونه­گيری در ­ دسترس انتخاب شدند. 20 معمای اخلاقی شامل 12 داستان شخصی و 8 داستان غيرشخصی ترجمه شد و با استفاده از کامپيوتر و به‌صورت شنيداری برای آزمودني­ها پخش شد . آنان با فشاردادن دو دکمه روی صفحه‌کليد، نظر موافق يا مخالف خود را با تصميم پيشنهادشده در داستان اعلام ­کردند و نوع پاسخ و زمان واکنش ثبت شد. داده­ها با نرم‌افزار SPSS 16 و با استفاده از آزمون همبستگی رتبه­ای اسپيرمن و آزمون مقايسه نسبت­ها تحليل شد.

  يافته­ها: بين رتبه­بندی زمان پاسخ معماهای اخلاقی شخصی و غيرشخصی تفاوت معني­داری وجود نداشت. ميزان پاسخ مثبت به معماهای اخلاقی شخصی و غيرشخصی با مطالعات گذشته تفاوت معني­دار نشان داد.

نتيجه­گيری: تفاوت­های فرهنگی معني­داری در پاسخ به قضاوت­های اخلاقی وجود دارد و فرهنگ نقش عمده ­ ای در تصميم ­ گيری پيرامون مسايل اخلاقی در کنار عوامل شناختی و هيجانی مداخله ­ کننده بازی می ­ کند.