نقش طرح‌واره‌های هیجانی در وسوسه سوء مصرف مواد

سوء مصرف مواد يک اختلال عود کننده مزمن است و يکی از ويژگی‌هايی که در آن تجربه می‌شود، وسوسه است. يافته‌های پژوهشی نشان می‌دهند که مولفه‌های هيجانی نقش محوری در وسوسه سوء مصرف مواد دارند. هدف پژوهش حاضر تعيين نقش طرح-واره‌های هيجانی در وسوسه افراد مبتلا به سوء مصرف مواد بود. روش: بر اساس ملاک‌های تشخيصی و معيارهای ورود 300 نفر (135زن و 165مرد) از افراد مبتلا به سوء مصرف مواد انتخاب شدند و توسط پرسشنامه اطلاعات جمعيت‌شناختی، طرح‌واره‌های هيجانی و پرسشنامه وسوسه مواد مورد ارزيابی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از روش همبستگی پيرسون و رگرسيون گام به گام تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: طرح‌واره‌های هيجانی نشخوار ذهنی، گناه، غيرقابل کنترل بودن و سرزنش همبستگی مثبت با وسوسه داشتند، در حالی‌که همبستگی طرح‌واره‌های خودآگاهی هيجانی، تاييدطلبی از ديگران، قابل درک بودن، ارزش‌های والاتر، پذيرش هيجان‌ها و توافق با وسوسه منفی بود. نتايج تحليل رگرسيون به شيوه گام به گام نشان داد که طرح‌واره‌های هيجانی ارزش‌های والاتر، گناه، پذيرش هيجان‌ها، تلاش برای منطقی بودن و خودآگاهی هيجانی 31 درصد واريانس وسوسه را تبيين می‌کنند. نتيجه‌گيری: شناسايی طرح‌واره‌های هيجانی دخيل در وسوسه می‌تواند تلويحات کاربردی مطلوبی در زمينه تشخيص، درمان و پيشگيری سوء مصرف مواد داشته باشد.