نقش واسطه‌ای باورهای خودکارآمدی (عمومی و اجتماعی) در رابطه بین خود ابرازگری‌های منفی و اضطراب اجتماعی

باورهای خودکارآمدی و شناخت‌های خود مرجع منفی می‌توانند نقش قابل توجهی در عملکرد افراد در موقعيت‌های کلی و بخصوص اجتماعی داشته باشند. هدف پژوهش حاضر تعيين نقش واسطه‌ای باورهای خودکارآمدی عمومی و اجتماعی در رابطه بين خود ابرازگری‌های منفی و اضطراب اجتماعی بررسی شد. روش: پژوهش حاضر، طرحی توصيفی همبستگی از نوع تحليل مسير بود. جامعه آماری شامل کليه دانش‌آموزان دبيرستانی شهرستان بود. برای اين منظور 318 دانش‌آموزان دبيرستانی با روش نمونه‌گيری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و نتايج با استفاده از همبستگی پيرسون و تحليل مسير تفسير شد. در اين پژوهش از پرسشنامه خودکارآمدی برای کودکان و نوجوانان (SEQ-C)، مقياس خودکارآمدی برای موقعيت های اجتماعی (SESS)، خود ابرازگری عاطفی منفی (NASSQ) و پرسشنامه اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA) استفاده شد. يافته‌ها: بين باورهای خودکارآمدی عمومی و اجتماعی با اضطراب اجتماعی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. اما بين خودابرازگری‌های منفی با اضطراب اجتماعی رابطه مثبت و معنادار وجود داشت؛ همچنين بين خود ابرازگری‌های منفی و باورهای خودکارآمدی عمومی و اجتماعی رابطه منفی و معنادار مشاهده شد. روش تحليل مسير حاکی از برازش خوب مدل بود و نتايج نشان داد که خودابرازگری‌های منفی به واسطه‌ی باورهای خودکارآمدی (عمومی و اجتماعی) بر اضطراب اجتماعی دانش آموزان دارای اثر غيرمستقيم و معنادار است. نتيجه‌گيری: براساس يافته‌های اين پژوهش می‌توان گفت که شناخت‌های خود مرجع بر باورهای مربوط به توانايی‌های کلی و توانايی‌های خاص تأثير می‌گذارند و همچنين می‌تواند ميزان کلی اضطراب اجتماعی را کاهش يا افزايش دهند.