چکیده مقاله
وقوع انواع بحرانها در جوامع امروزی و لطمات و آسیبهای فراوان آنها باعث شده در چند دههی اخیر مدلهای گوناگونی در حوزهی مدیریت بحران ارائه گردد، اما معمولاً مرحلهی پیش از بحران در این مدلها مغفول واقع میشود. هدف این مقاله بررسی نقش رسانههای جمعی به عنوان قدرتمندترین ابزار مدیریت افکار عمومی در مدیریت مرحلهی پیش از بحران و رسیدن به مدلی در این خصوص است. برای رسیدن به مؤلفههای این مدل افرادی که در حوزهی رسانه و مدیریت بحران هم خبرگی آکادمیک و هم خبرگی تجربی داشتند، برگزیده شدند و با آنها مصاحبهی عمیق شد. با تجزیه و تحلیل این مصاحبهها به روش تئوریسازی دادهبنیاد، «مدل پروانهای نقش رسانهها در مدیریت مرحله پیش از بحران» طراحی شد. بر اساس این مدل، رسانهها در مدیریت مرحلهی پیش از بحران پنج کارکرد اصلی رصد و پایش محیط، آموزش، هدایت افکار عمومی، اطلاعرسانی و ایجاد همبستگی عمومی دارند. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که رسانهها میتوانند در مدیریت مرحلهی پیش از بحران نقش بهسزایی داشته باشند و لذا توصیه میشود با عمل بر اساس مدل ارائهشده به پیشبینی به موقع بحران، پیشگیری از آن و آمادگی برای مقابله با آن بپردازند