بررسی کیفی نیازهای زنان برای درمان اعتیاد

هدف پژوهش حاضر بررسی نیازهای ویژه زنان مصرف­کننده مواد در درمان اعتیاد بود تا به تنظیم سیاست­ها و برنامه­ها برای ارایه بهتر خدمت به این گروه کمک کند. روش: در این پژوهش کیفی 62 زن معتاد از دو مرکز درمانی چیتگر و خانه خورشید در گروه­های مختلف سنی، وضعیت تأهل و روش مصرف مواد و سه نفر از مسئولان مراکز طی 7 جلسه بحث گروهی متمرکز و 23 جلسه مصاحبه فردی عمیق مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته­ها با به­کارگیری سیاهه راهنما گردآوری شد؛ گویه­های این سیاهه برپایه بحث با مسئولان این دو مرکز و بررسی متون تدوین شد. مسایل زنان معتاد به سه دسته مشکلات عمومی، مشکلات دوره درمان و مشکلات پس از دوره درمان تقسیم و برای زنان مجرد و متأهل دو سیاهه مخصوص طراحی شد. جلسه­ها و مصاحبه­ها تا رسیدن به اشباع یافته­ها ادامه یافت. یافته­ها: بیشتر زنان انگ اجتماعی، تحقیر و طرد شدن از خانواده و جامعه و فقر شدید را به عنوان اساسی‌ترین مشکل خود بیان کردند. بیش از یک چهارم آن­ها بی‌خانمان بودند و بیش از نیمی از آن­ها سوءاستفاده فیزیکی و جنسی را تجربه کرده بودند. کمبود پزشک زن، مشاور و آموزش­های بهداشتی، محیط ناامن و شرایط نامناسب بهداشتی و رفاهی مهم­ترین محدودیت­ها بود. هر دو مرکز با کمبود خدمات روانی- اجتماعی از جمله پناهگاه جهت نگهداری زنان معتاد، اشتغال­زایی و نگهداری و حمایت از فرزندان روبرو بودند. نتیجه­گیری: گسترش خدمات اختصاصی هماهنگ با نیازهای زنان به­ویژه خدمات روانی- اجتماعی برای افزایش موفقیت درمان اعتیاد زنان به­شدت ضرورت دارد. نظارت و ارتباط تنگاتنگ سازمان‌های متولی با مراکز درمانی موجود در بهبود کیفیت خدمات مؤثر است.