مدل علّی فراشناختی اختلال مزمن استرس پس از ضربه ناشی از جنگ

مطالعه حاضر با هدف بررسی مدل علّی فراشناختی برای تبیین نشانه‌های «اختلال استرس پس از ضربه» (PTSD) مزمن ناشی از جنگ انجام شد. روش: پژوهش توصیفی- همبستگی حاضر با 80 نفر از ‌افراد مبتلا به PTSD مزمن ناشی از جنگ به روش نمونه‌گیری در دسترس از بین جانبازان مراجعه‌کننده به مدیریت امور درمان اداره بهداشت و درمان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شد و پرسشنامه‌های کنترل افکار، باورهای فراشناختی، چک‌لیست نشانه‌های PTSD و نشخوار فکری برای سنجش علایم به‏کار رفت. از رگرسیون چندگانه برای بررسی فرضیه‌های رابطه‌ای و از شاخص‌های کلی برازش، شاخص‌های مقتصد و شاخص‌های مقایسه‌ای برای بررسی برازش مدل پیشنهادی و تدوین شده به‌وسیله نرم‌افزار SPSS و Amos graphic استفاده شد. یافته‌ها: نتایج مدل معادلات ساختاری به‏منظور تبیین نشانه‌های PTSD مزمن ناشی از جنگ، از مدل فراشناختی حمایت می‌کند. همچنین نتایج شاخص‌های برازش کلی مدل معادلات ساختاری (041/0RMSEA=،90/0GFI:،82/1c2=) نشان داد که مدل طراحی شده با داده‌های نمونه، برازش مناسب و ارتباط نزدیکی با فرض‌های نظری دارد. نتیجه‌گیری: باورهای فراشناختی با میانجی‌گری راهبردهای کنترل فکر و نشخوار فکری بر نشانه‌های PTSD مزمن ناشی از جنگ تاثیر گذاشته و این مدل علّی می‌تواند فرمول‌بندی موردی و درمان‌های بالینی را در کهنه‌سربازان مبتلا به این اختلال تسهیل کند.