چکیده مقاله
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مدیریت استرس به شیوه ی شناختی-رفتاری بر کاهش استرس تحصیلی ناشی از انتظارات خود و والدین در دانشآموزان دختر سال اول دبیرستان که تحت تاثیر استرس تحصیلی قرار داشتند، طراحی شده است. با استفاده از یک غربالگری اولیه، 250دانشآموز سال اول دبیرستان از طریق پرسشنامه ی استرس انتظارات تحصیلی ارزیابی شدند. از این تعداد، 85 دانشآموز براساس اکتساب نمرات 1 انحراف معیار بالاتر از میانگین دارای استرس انتظارات تحصیلی بالا در نظر گرفته شدند که از بین آنها تعداد 54 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. با استفاده از یک طرح آزمایشی پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل، گروه آزمایش طی 10 جلسه تحت شیوههای آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی-رفتاری قرار گرفت، در حالی که در این مدت گروه کنترل هیچ مداخلهای را دریافت نکردند. هر دو گروه در پیشآزمون و پسآزمون با استفاده از مقیاس استرس تحصیلی ناشی از انتظارات خود و والدین مورد ارزیابی قرار گرفتند و نتایج با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری تحلیل شد. یافتهها نشان داد که بین دو گروه در پیش آزمون تفاوت معنادار وجود نداشت، اما آموزش مدیریت استرس به شیوه ی شناختی-رفتاری در گروه آزمایش، نمرات استرس انتظارات تحصیلی را بطور معنیداری کاهش داد. بنابراین برنامه آموزش مدیریت استرس به شیوه ی شناختی-رفتاری میتواند جزء برنامههای مداخلاتی در سطوح گروههای هدف و جمعیت عمومی مراکز مشاوره ی مدارس در نظر گرفته شود و از طریق کاهش استرس تحصیلی دانشآموزان به افزایش بهرهوری محیط آموزشی کمک کند.