مقایسه اثربخشی درمان شناختی‌‌رفتاری، مواجهه‌سازی و جلوگیری از پاسخ و فلئوکزتین در بهبود مبتلایان به اختلال وسواسی-اجباری

هدف از این پژوهش، مقایسه میزان اثربخشی رفتار درمانی‌شناختی، مواجهه‌‌سازی و جلوگیری از پاسخ و فلئوکزتین در بیماران وسواسی- اجباری است. این بررسی از نوع آزمایشی بود. آزمودنی‌های پژوهش را 59 نفر بیمار وسواسی- اجباری که به صورت جایگزینی تصادفی در چهار گروه رفتار درمانی‌شناختی، مواجهه‌‌سازی و جلوگیری از پاسخ، فلئوکزتین و لیست انتظار جای داده‌‌شده‌بودند، تشکیل می‌دادند. آزمودنی‌های چهار گروه از نظر متغیرهایی چون سن، جنس، سطح تحصیلات و وضیعت تأهل همتاسازی ‌‌شده‌بودند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه‌های وسواسی- اجباری مادزلی، افسردگی بک و اضطراب بک استفاده شد. نمره‌های به‌‌دست‌‌آمده از ارزیابی‌‌ها در سه مرحله (پیش‌‌آزمون، پس‌‌آزمون ودو ماه بعد از پس‌‌آزمون ) به کمک آزمون‌های آماری تحلیل واریانس چند متغیره یک‌راهه و آزمون تعقیبی«تی» توکی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در کاهش علائم وسواسی، رفتار درمانی‌شناختی مؤثرتر از فلئوکزتین در هر دو دوره کوتاه‌‌مدت (05/0=P) و بلند‌‌مدت (01/0=P) است. همچنین بین رفتار درمانی‌شناختی و گروه کنترل، این تفاوت در کوتاه‌‌مدت و بلند‌‌مدت معنادار است (01/0)P. مواجههسازی و جلوگیری از پاسخ فقط در بلند‌‌مدت مؤثرتر از فلئوگزتین است (05/0=P) و بین مواجهه‌‌سازی وجلوگیری ازپاسخ و گروه کنترل، این تفاوت در کوتاه‌‌مدت وبلند‌‌مدت معنادار است (01/0=P)، اما این تفاوت بین فلئوکزتین و گروه کنترل فقط در کوتاه‌‌مدت معنادار است (05/0=P). در کاهش علائم افسردگی بیماران وسواسی هم فلئوکزتین اثر درمانی بیش‌تری نسبت به رفتار درمانی‌شناختی در کوتاه‌‌مدت وبلند‌‌مدت (05/0)P و همچنین نسبت به مواجهه‌‌سازی و جلوگیری ازپاسخ درکوتاه‌‌مدت (01/0=P) و بلند‌‌مدت (05/0=P) دارد. همچنین بین فلئوکزتین و گروه کنترل، این تفاوت درکوتاهمدت (01/0=P) و بلند‌‌مدت (05/0=P) معنادار است. بر پایه یافته‌های این پژوهش نتیجه گرفته می‌شود که رفتار درمانی‌شناختی و مواجهه‌‌سازی و جلوگیری از پاسخ در کاهش علائم وسواسی بیماران وسواسی- اجباری و فلئوکزتین هم در کاهش سطح افسردگی این بیماران اثر درمانی عمده دارند. همچنین رفتار درمانی‌شناختی و مواجهه‌‌سازی و جلوگیری از پاسخ در طولانیمدت بیش‌تر از فلئوکزتین اثرهای درمانی خود را حفظ می‌کند.