رابطه بین ابعاد خودكارآمدی و افسردگی در نوجوانان

هدف: پژوهش شناسايي اهميت ابعاد خودکارآمدي اجتماعي، تحصيلي، هيجاني و جسماني با افسردگي در دوره هاي متفاوت نوجواني در دختر و پسر است.
روش: پژوهش توصيفي و همبستگي و آزمودني هاي پژوهش 946 دانش آموزان (471 دختر و 475 پسر) مقطع دبيرستان و پيش دانشگاهي شهر تهران در سال تحصيلي 83-84 است که با روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي تصادفي انتخاب شدند. ابزار گردآوري اطلاعات سياهه افسردگي کودک (CDI، کوواکس، 1992)، پرسشنامه خودکارآمدي کودکان و نوجوانان (موريس، 2002) و پرسشنامه خودکارآمدي جسماني (رايکمن و همکاران، 1982) بود. براي تجزيه و تحليل داده ها از روش هاي تحليل رگرسيون خطي و همبستگي استفاده شد.
يافته ها: نشان داد که همبستگي نمره کلي خودکارآمدي و خودکارآمدي اجتماعي، تحصيلي، هيجاني و جسماني با نمره افسردگي منفي است. به علاوه خودکارآمدي جسماني در ايجاد نشانه هاي افسردگي در پسران اوايل، اواسط و اواخر نوجواني و دختران اوايل و اواسط نوجواني تاثيرگذار است. خودکارآمدي تحصيلي در پسران و دختران همه سنين، نقش معناداري در ايجاد افسردگي دارد. خودکارآمدي اجتماعي در ايجاد افسردگي نوجوانان معنادار نيست و خودکارآمدي هيجاني تنها در ايجاد افسردگي در دختران اوايل نوجواني معنادار است.
نتيجه گيري: سطوح خودکارآمدي با نمرات افسردگي رابطه معکوس و خودکارآمدي تحصيلي، بالاترين همبستگي را با افسردگي دارد. خودکارآمدي تحصيلي و جسماني به ترتيب بهترين و خودکارآمدي اجتماعي کمترين بروز افسردگي در نوجوانان سنين مختلف هستند و خودکارآمدي هيجاني تنها در دختران سنين اواخر نوجواني پيش بيني کننده بروز افسردگي است.