ویژگی های روان سنجی آزمایه رایانه ای شباهت ها برای سنجش سوگیری زود قضاوت كردن بیماران دچار اسكیزوفرنی

هدف: نظريه هاي شناختي اخير فرض مي كنند كه هذيان ها در بيماران دچار اسكيزوفرنيا به دليل سوگيري زود قضاوت كردن به وجود مي آيد. از اين رو هدف پژوهش حاضر ساخت يك آزمايه معتبر و پايا براي اندازه گيري سوگيري زود قضاوت كردن بود.
روش: روش اين پژوهش از نوع همبستگي و شامل روش هاي چندگانه آزمون سازي بود. گروه نمونه شامل 45 بيمار در دسترس دچار اختلال اسكيزوفرنيا بود كه از بين حدود 1500 بيمار بستري در بيمارستان هاي رازي و ابن سيناي شهر شيراز در يك دوره 6 ماهه انتخاب شد. ابزارهاي پژوهش شامل دو آزمايه شباهت ها (صفاريان، 1389) و مهره ها (گرتي، 1991) و مقياس اندازه گيري علائم مثبت و منفي (اندريسن، 1984) بود. آزمايه شباهت ها شامل 17 گروه تصوير است كه روي نمايشگر رايانه با سرعت هاي متفاوتي مي چرخد. در هر كوشش، يك تصوير الگو و سه تصوير مشابه با تصوير الگو ارائه مي شود و وظيفه آزمودني اين است كه در هر كوشش تصويري را انتخاب كند كه با تصوير الگو بيشترين شباهت را داشته باشد. براي بررسي همساني دروني آزمايه از روش همساني دروني و براي بررسي روايي همزمان، همبستگي نمره هاي آزمودني ها در آزمايه شباهت ها با نمره هاي آنها در آزمايه اي كه قبلا براي سنجش سوگيري زود قضاوت كردن ساخته شده بود (آزمايه مهره ها) محاسبه شد. روايي پيش بين با استفاده از روش رگرسيون خطي در پيش بيني شدت هذيان هاي بيماران دچار اسكيزوفرني توسط آزمايه جديد بررسي شد. روايي تشخيصي آزمايه نيز با مقايسه نمره هاي بيماران با و بدون هذيان بررسي شد.
يافته ها: آزمايه شباهت ها از همساني دروني، روايي همزمان، روايي پيش بين و روايي تشخيصي مطلوبي برخوردار بود.
نتيجه گيري: به وسيله آزمايه شباهت ها مي توان سوگيري زود قضاوت كردن را به نحوي پايا و روا در بيماران دچار اسكيزوفرنيا مورد سنجش قرار داد و از آن در پژوهش هاي آينده در زمينه بررسي نظريه هاي مربوط به هذيان و توهم استفاده كرد.