محتوا و ساختار ارزشها در نوجوانان ایرانی

پژوهش حاضر در پي کشف روابط معنايي و ساختاري ارزشها در نوجوانان ايراني بود. بدين منظور 1532 دانش آموز (766 دختر، 766 پسر) به نسبت مساوي در پايه هاي تحصيلي سوم راهنمايي (14 ساله) و سوم نظري (17 ساله)، به روش نمونه برداري تصادفي طبقه بندي شده از 6 منطقه آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب و با «پرسشنامه تشبيهي ارزش» (شوارتز و ديگران، 2001)، ارزشيابي شدند. روي آورد آماري پژوهش براي تحليل ساختاري و منظومه هاي محتوايي ارزشها، فن «تحليل کوچکترين فضا» بود. يافته هاي پژوهش نشان دادند که محتوا و ساختار ارزشهاي انساني نوجوانان ايراني در سطح وسيعي با الگوي نظري جهان شمول ارزشها (شوارتز، 1992) مطابقت دارد، و معنابخشي و ساخت دهي به ارزشها در دختران و پسران مشابه است. انحراف از الگوي مورد انتظار نيز در مواردي مشاهده شد. ريخت ارزشي خيرخواهي با ساختار ريخت اصلي مطابقت نکرد و رابطه پويشي ابعاد رتبه بالاتر «تعالي خود» و «گسترش خود» نقض شد. اين ساختارهاي کمي تغيير يافته خصيصه هاي ويژه (شاخص فرهنگ) نوجوانان ايراني را منعکس مي کنند. پژوهش حاضر، يافته هاي بحث انگيزي را در باب ماهيت ارزشهاي اخلاقي نوجوانان ايراني در پي داشت.