چکیده مقاله
این مقاله با هدف شناسایی عوامل مثبت و منفی مؤثر بر نیازهای انسانی از دیدگاه قرآن کریم تدوین شده است. مرور ادبیات موضوع و مطالعه مراتب نیازهای انسانها در ابعاد فیزیولوژیکی و روانی و پرداختن به نظریهها و الگوهای رایج و تبیین ابعاد و عوامل هر کدام، خلأ ناشی از عدم رویکرد دینی و معنوی در سلسله مراتب نیازهای انسانی را آشکارا مشخص میکند. این پژوهش از حیث هدف بنیادی، و از جهت نوع تحقیق در شمار پژوهشهای کاربردی است و از جهت شیوه گردآوری دادهها در زمره پژوهشهای کیفی ـ توصیفی به شمار میرود؛ در این پژوهش نیازهای انسان متناظر با هرم نیازهای مازلو در پنج طبقه تنظیم، و تلاش شده است تا علاوه بر ابعاد مادی نیازها بر ابعاد معنوی هر طبقه از نیازها تأکید بیشتر شود. مهمترین مزیت این تحقیق این است که در هر دسته از نیازها، عوامل مثبت مؤثر در تأمین نیازها و نیز موانع تأمین نیازها از دیدگاه قرآن کریم شناسایی و معرفی میشود. بر اساس پژوهش برای "نیاز به حیات" ، هفت عامل ایجابی و هفت عامل سلبی، برای "نیاز به امنیت" دوازده عامل ایجابی و هشت عامل سلبی، در خصوص "نیاز به محبت" نه عامل ایجابی و هفت عامل سلبی، در زمینه "نیاز به کرامت" یازده عامل ایجابی و هفت عامل سلبی و برای "نیاز به کمال" نه عامل ایجابی و شش عامل سلبی، شناسایی، مشخص و معرفی شد.