مقایسۀ اثربخشی زوج ­درمانی هیجان­ مدار، شناختی- رفتاری و شناختی- رفتاری- هیجانی بر سیر تغییررضایت­مندی زناشویی زوجین و افسردگی زنان

هدف:طبق مدل افسردگی زناشویی بیچ، افسردگی زنان تا حد زیادی ناشی از نارضایتی زناشویی آنان است و به همین دلیل او زوج درمانی را برای بهبود افسردگی زنان مؤثر می­داند. بنابراین هدف این مطالعه مقایسه­ی اثربخشی زوج درمانی هیجان­مدار، شناختی-رفتاری، و شناختی-رفتاری-هیجانی بر رضایت­مندی زناشویی زوجین و افسردگی زنان است.

روش:این مطالعه نیمه­ تجربی از نوع پیش ­آزمون-پس­ آزمون-پیگیری و روش آماری آن تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر دوگانه بود. نمونه­ ی مورد نظر از میان زوج­هایی انتخاب شد که به مراکز مشاوره­ ی شهر همدان مراجعه کرده و تشخیص همزمان افسردگی زن و نارضایتی زناشویی گرفته بودند. 67 زوج واجد شرایط شرکت در این مطالعه بودند که از میان آنها 45 زوج انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه زوج­درمانی قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه­ های جمعیت­ شناختی، افسردگی بک، و رضایت­مندی زناشویی انریچ بود. به منظور ثبت سیر تغییرات نمره­ های افسردگی و رضایت­مندی زناشویی، زوجین پرسشنامه ­ها را در مرحله ­ی پیش ­آزمون، جلسه­ ی ششم، یازدهم، پانزدهم (پس­آزمون)، یک ماه بعد (پیگیری اول) و سه ماه بعد (پیگیری دوم) کامل کردند.

یافته­ ها:نتایج تحلیل واریانس با اندازه­ گیری مکرر دوگانه نشان داد که هر سه زوج درمانی در افزایش رضایت­مندی زناشویی و کاهش نمرات افسردگی مؤثرند. زوج درمانی هیجان­ مدار تنها در نمرات پیگیری افسردگی و رضایت­مندی زناشویی مؤثرتر از زوج­ درمانی شناختی-رفتاری بود. زوج ­درمانی شناختی-رفتاری-هیجانی هم در طول درمان و هم در نمرات پیگیری رضایت­مندی زناشویی و افسردگی مؤثرتر از دو روش دیگر بود.

نتیجه­ گیری:زوج ­درمانی شناختی- رفتاری- هیجانی با هدف قرار دادن سه بعد اصلی شناخت، رفتار و هیجان، به اصلاح الگوی تعاملی زوجین می­پردازد، درحالی که در زوج ­درمانی شناختی-رفتاری به هیجان کمتر توجه شده و در زوج درمانی هیجان­ مدار، به باور و شناخت­ها کمتر پرداخته می­شود، لذا این روش به طور ماندگارتری موجب افزایش رضایت­مندی زناشویی زوجین و کاهش افسردگی زنان شده است.