بررسی شواهد مرتبط با روایی و پایایی مقیاس تاب‌آوری خانواده

هدف: با توجه به اهميت حوزه تاب‌آوري خانواده و گستردگي كاربردهاي ناشي از تمركز بر مقاوم نمودن خانواده‌ها، پژوهش حاضر، معرفي سازه تاب‌آوري خانواده را يك نياز ضروري تحقيقاتي تشخيص داده است. تاب‌آوري خانواده به عنوان توانايي خانواده براي مواجهه با تغييرات در موقعيت‌هاي بحراني، توانايي احياي مجدد و دوباره فعال نمودن تعادل خود بعد از يك بحران، تعريف مي‌شود. بر همين اساس پژوهش حاضر به منظور بررسی شواهد روايي و پايايي مقياس تاب‌آوري خانواده فراهم آمده است.

روش:  تعداد320 نفر (182 دختر و 138 پسر) از دانشجويان دانشگاه سلمان فارسي كازرون با روش نمونه‌گيری خوشه‌ايی تصادفی انتخاب شدند و مقياس تاب‌آوري خانواده، مقياس آبديدگي و مقياس معناي زندگي را تکميل نمودند. جهت بررسي شواهد روايي مقياس تاب‌آوري خانواده، روايي سازه با استفاده از تحليل عاملی با دو شیوه اکتشافی و تأییدی بررسي گرديد و جهت بررسي روايي همگرا، از ضرايب همبستگي تاب‌آوري خانواده با معناي زندگي و آبديدگي استفاده شد. پايايي مقياس تاب‌آوري خانواده با استفاده از دو روش آلفاي كرنباخ و دو نيمه‌سازي بررسي گرديد.

يافته ‏ها: براساس يافته‌های تحليل عوامل، الگوی سه عاملی پرسشنامه تاب آوری خانواده،برازش مطلوبی با داده‌های تجربی نشان می دهد. لذا پرسشنامه تاب آوری خانواده با سه عامل فرآیندهای ارتباط و حل مسئله، منابع مذهبی/ اجتماعی و باور خانواده به عنوان یک واحد کلی در پذیرش مشکل، می‏تواند کیفیت بازگشت پذیری خانواده‌ها در فرهنگ ایرانی را اندازه گیری نماید. همچنین شواهد روایی همگرای این پرسشنامه، با مقیاس های مرتبط تأیید گردید. پايايي مقياس تاب‌آوري خانواده با دو شاخص پايايي سنجي، ضریب آلفای کرنباخ و ضریب تنصیف تأييد شد.

نتيجه ­گيري: براساس شواهد اين پژوهش، مقياس تاب‌آوري خانواده ابزاري مناسب و دارای شواهد روان سنجی مطلوب براي سنجش تاب‌آوري خانواده در جامعه ايراني محسوب مي‌شود.