تحلیل محتوای کتب آموزش زبان انگلیسی منتخب دانشگاهی از نظر میزان توجه به هوش‌های چندگانه

تا مدت­ها معلمین؛ استعداد، علایق و هوش دانش­آموزان را نادیده می­گرفتند اما تنوع و چندگانگی در هوش فراگیران با پیدایش نظریه­ی «هوش چندگانه» مورد توجه قرار گرفت. انتظار می­رود که کتاب درسی به عنوان وسیله و راهنمای اصلی برنامه آموزشی در سیستم آموزشی ایران، تنوع هوشی را در هر فراگیر مورد توجه قرار دهد. این پژوهش، قصد دارد کتاب­های آموزش زبان­انگلیسی برای اهداف ویژه (ESP)[1] منتشر شده توسط سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت) را از این منظر مورد بررسی قرار داده تا چندگانگی هوش را در آنها دریابد. بدین منظور، 8 کتاب با استفاده از جدول حوزه­های رشته­های دانشگاهی (Biglan,1973) به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. کتاب­ها با استفاده از چک­لیستی از تمرین­های مرتبط با هر هوش بوده به روش تحلیل محتوایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. لازم به ذکر است چک­لیست فعالیت­های مرتبط با هوش­چندگانه توسط محققین این پژوهش با استفاده از ادبیات پژوهش در این زمینه و تعریف هر هوش تهیه و تدوین گردیده است. تمرین­های هر درس در کتاب­های برگزیده جدا شدند و براساس چک­لیست مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این بررسی نشان می­دهد که مولفین انتشارات سمت هیچ­گونه توجهی به تنوع و چندگانگی در هوش یادگیرندگان نداشته است. علیرغم اینکه کتاب­ها برای فراگیران در رشته­های تحصیلی متفاوت بوده است همه­ی آنها به هوش زبانی/کلامی، هوش منطقی/ ریاضی و هوش درون فردی اکتفا کرده­اند. تنها یک درصد از تمرین­های این کتاب­ها شامل هوش فضائی/ تصویری بودند و 99% تمرین­ها هوش زبانی/کلامی، هوش منطقی/ ریاضی و هوش درون فردی را در برمی­گرفتند.