خودمدیریتی دیابت: همبسته‌های اجتماعی، جمعیت‌ شناختی و بیماری

چکيده مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی تفاوت خودمديريتی ديابت بر حسب جنسيت، وضعيت تأهل، سطح تحصيلات، وضعيت اشتغال، ميزان درآمد، وضعيت بيمه، شبکه زندگی بيمار، مدت ديابت، نوع درمان، شدت بيماری، مصرف سيگار و سن بود. روش: در اين پژوهش طرح زمينه‌يابی مقطعی به‌کار رفت و روش اجرا فردی بود. تعداد 500 نفر (245 مرد و 255 زن) بيمار سرپائی مبتلا به ديابت نوع II در درمانگاههای بيمارستان شريعتی تهران به ‌شيوه نمونه‌گيری در دسترس انتخاب شدند. 259 نفر از آنان درمان داروئی و 241 نفر انسولين دريافت می‌کردند. داده‌ها با استفاده ‌از مقياس خود مراقبتی ديابت و پرسشنامه اطلاعات جمعيت شناختی جمع‌آوری و به‌ کمک آزمونt ، تحليل واريانس و متعاقب آن آزمون تعقيبی شفه تحليل ‌شدند. يافته‌ها: خود مديريتی برحسب جنسيت، رفتار سيگار کشيدن، نوع درمان، وضعيت تأهل، وضعيت تحصيلات، وضعيت اشتغال، وضعيت بيمه، وضعيت شبکه زندگی، وضعيت درآمد و نيز بر حسب شدت بيماری به‌ طور معناداری متفاوت بود. در مقايسه‌های زوجی چندگانه نيز اغلب تفاوت‌ها معنادار بود. نتيجه‌گيری: رفتارهای خودمديريتی ديابت بر حسب عوامل اجتماعی، عوامل جمعيت شناختی و ويژگی بيماری متفاوت است. اين نتيجه برای متخصصان بالينی و درمانگاه‌های ديابت اهميت کاربردی دارد. مبتنی بر اين پژوهش و انجام پژوهش نيازسنجی ضروری است برنامه‌های تقويت رفتارهای خودمراقبتی و نيز برنامه‌های بهبود زير ساخت‌های رفتار خودمديريتی (بهبود وضع بيمه، اشتغال، درآمد، ...) نه‌ تنها به‌ منظور کاهش آسيب‌های همراه ديابت، بلکه مهم‌تر به‌ منظور ارتقاء سلامت کلی جامعه در اولويت قرار بگيرند.