باورهای مرتبط با مواد افکاری هستند که از انتظارات مستقیم و غیر مستقیم مصرف یک ماده به وجود می آیند و به طور کلی به دو دسته ی مثبت و منفی تقسیم می شوند (کویستیمد و همکاران، ۲۰۰۷). در واقع،  انتظارات از مصرف مواد به عنوان عقاید فرد در مورد اثرات کوتاه مدت و نسبت آنی یک ماده اطلاق می شود که با اثرات بلند مدت آن ماده متفاوت است.

آشنایی با باورهای مرتبط با مواد از چند جنبه حاِئز اهمیت است که یکی از آنها پیدا کردن راهکارهای درمانی موثر است. یک قسمت بسیار مهم در درمان شناختی-رفتاری مبتنی بر مهارت های مقابله ای، مداخله در تعیین کننده های درون فردی مثل باورهای مرتبط با مواد است. باورهای مرتبط با مواد، به انتظارات فرد از مصرف مواد اطلاق می شود. این باورها در مدل یادگیری اجتماعی به عنوان یک اثر مهم در مورد این که فرد چه موقع و چرا مواد مصرف می کند، در نظر گرفته می شوند.  از دیدگاه یادگیری اجتماعی، انتظارات مثبت از مصرف مواد سبب ادامه ی مصرف و بازگشت به مصرف می شود، در حالی که انتظارات منفی از مصرف مواد جلوگیری می کنند. در همین چارچوب، بر اساس نظر بک اکثر بیماران سوء مصرف کننده ی مواد دارای مجموعه ای از باورها و نگرش های مثبت نسبت به مواد هستند که وقتی تصمیم به توقف مصرف می گیرند، فعال می شوند. در این هنگام چون فرد تصور می کند قادر به کنترل تمایلات خود نیست، احتمال کمی وجود دارد که برای کنترل آن تلاش کند. از این دیدگاه، یک مانع عمده در ترک مصرف الکل یا مواد، شبکه ی عقاید ناکارآمدی است که بر محور داروها و الكل متمرکز است و نیز یکی از دلایلی که سبب می شود فرد سوء مصرف کننده ی مواد همچنان تمایل قوی به مصرف مواد داشته باشد، این است که عقاید اساسی او نسبت به مزایا و معایب مواد، اساسا تغییر نکرده است