شواهد روزافزونی نشان می دهند که چگونه شیوه ادراک، تفسیر و ارزیابی زوج ها از یکدیگر و از روابطشان می تواند بر کیفیت ارتباطی آنان موثر واقع شود(اپسین، 2002). بر اساس نظریه های شناختی بک(1976) و آلیس(1962) در مورد رفتار سازش نایافته، 5 طبقه از پدیده های شناختی، نقش مهمی در پدیدآیی و تداوم ناهنجاری زناشویی دارند. در همین راستا، برای دستیابی به یک روی آرود نظامدار پنج نوع مولفه شناختی را در زوج ها، بررسی کرده اند(بوکام، سییرز و شر، 1989)، این دسته بندی مبتنی بر مرور ادبیات پژوهش تجربی، بالینی و نظری شناختی اجتماعی است(نقل از فیسک و تایلور، 1991).

این پنج مولفه عبارتند از:

1-توجه انتخابی:تمرکز بر برخی از جنبه های ارتباطی و رفتار همسر.

2-اسنادها:تفسیر و سبک اسنادی معین برای وقایع زناشویی و رفتار همسر.

3-انتظارها: پیش بینی درباره آینده رابطه و حیطه های خاص رابطه زناشویی.

5- معیارهای ذهنی: باورهایی در مورد اینکه روابط فرد و همسرش چگونه باید باشد.

معیارهای ارتباطی شامل ملاکهایی هستند که به اعتقاد فرد و همسرش، رابطه زناشویی شان باید داشته باشد. حجم قابل ملاحظه ای از پژوهش ها بر اهمیت سنجش و مداخله در زمینه معیارهای ارتباطی تاکید داشته اند(مانند اپستین و بوکا، 2002) و روشهایی را برای اندازه گیری و اصلاح معیارهای مرتبط با مشکلات زناشویی ارائه کرده اند.

در این مطالعه، معیارهای ارتباطی در سه حیطه مهم کارکرد زناشویی-مرزها، قدرت و سرمایه گذاری در مدنظر قرار می گیرند؛ زوجها این حیطه ها را به صورت آشکار یا پنهان حایز اهمیت می دانند و در ادبیات پژوهشهای بالینی، نظری و تجربی در مورد ازدواج، نیز این سه حیطه به عنوان حیطه های اصلی روابط صمیمانه مطرح اند و نه تنها در چارچوب شناختی-رفتاری، بلکه در روی کردهای نظری متفاوت، به فهم و درمان مشکلات روابط صمیمانه کمک می کنند.

پرسشنامه معیارهای ارتباطی ویژه(ISRS) یک پرسشنامه48 گزاره ای است که معیارهای زوجها را در مورد روابط زناشویی شان می سنجد. نسخه 48 گزاره ای جدیدترین نسخه پرسشنامه است در هر یک از 48 گزاره سه نوع سوال مطرح می شود:

الف)معیار واقعی فرد در مورد چگونگی ارتباط زناشویی

ب)نظر فرد در مورد میزان برآورده شدن معیار مطرح شده در روابط فعلی

ج)میزان ناراحتی فرد در صورت برآورده نشدن معیارها

افزون بر این، معیارهای افراد را در سه حیطه ارتباطی توسط این پرسشنامه مورد سنجش قرار می گیرد:1)مرزها، 2) نتیجه مهارگری و 3) سرمایه گذار. حیطه سرمایه گذاری خود به دو زیر مقیاس سرمایه گذاری عملی و سرمایه گذاری بیانی تقسیم می شود. هر یک از این چهار زیر مقیاس 12 گزره دارد.

پرسشنامه به گونه ای نمره گذاری می شود که برای هر فرد نمره زیر-مقیاس مرزها، مهارگری، سرمایه گذاری عملی و سرمایه گذاری بیانی به دست می آید، همچنین نمره رضایتمندی فرد در هر یک از این چهار معیار و پاسخ هیجانی فرد به هر یک از آنها، محاسبه می شود.

بر اساس مفهوم سازی مقیاس(ISRS)، به هر یک از چهار زیر-مقیاس معیارها می توان از زاویه گسترده تری نگریست. به عبارت دیگر نمره کلی معیارهای هر زیر مقیاس و نمره کلی معیارها، بیانگر "معیارهای رابطه مدار" اند.