پرسشنامه اسلامی حرص- قناعت توسط هراتیان و همکاران (1393) ساخته شده که دارای 4 مولفه و 18 گویه می باشد و هدف اصلی آن سنجش میزان حرص و قناعت افراد از نظر اسلام است . مولفه های این پرسشنامه عبارتند از : احساس محرومیت و نیاز مادی / رضامندی مادی، ضعف معرفت و هیجان دینی/ قوت معرفت و هیجان دینی، مهارگسیختگی مادی / خود مهارگری مادی و دل مشغولی مادی / احساس امنیت مادی.

دل مشغولی مادی (عامل اول حرص)، به معنای داشتن یک دغدغه نسبت دائمی درباره آینده مادی (میزان رفاه، درآمد، هزینه ها، جایگاه شغلی و ...) و احساس ناخرسندی نسبت به وضعیت مادی موجود است، حتی اگر از رفاه نسبی برخوردار باشد. نشخوار ذهنی نسبت به اشتباهات مادی در گذشته، از دیگر ویژگی های این دسته افراد است.

در مقابل، احساس امنیت مادی (عامل اول قناعت)، بیانگر آرامش ذهنی نسبت به امور مادی زندگی است، حتی اگر رفاه لازم وجود نداشته باشد. مهارگسیختگی مادی (عامل دوم حرص)، گویای ویژگی افرادی است که در مهار تکانه های مادی از موفقیت کمی برخوردارند و استفاده از هر وسیله ای را برای رسیدن به اهداف مادی، جایز می دانند. در مقابل، خودمهارگری مادی (عامل دوم قناعت) قرار دارد که گویای ویژگی افرادی است که حفظ تعادل و تعالی روانی را دارای ارزش بالاتری نسبت به نیل به اهداف مادی می دانند. ا

ضعف معرفت و هیجان دینی (عامل سوم حرص)، در افراد حریص به معنای ضعف شناختی آنها نسبت به اصول و فروع دین و فقدان هيجان لازم در انجام تکالیف و آیین های دینی است. قوت معرفت و هیجان دینی (عامل سوم قناعت) نیز ناظر به ویژگی افرادی است که به اصول و فروع دین باور داشته و پایبندی درون سویی نسبت به دستورات دینی دارند. داشتن هیجان مثبت هنگام عبادات، از ویژگی دیگر این افراد است. احساس محرومیت و نیاز مادی
عامل چهارم (حرص)، بیانگر افرادی است که در زمینه امکانات مادی و رفاهی، احساس محرومیت دارند، حتی اگر به اندازه کافی یا حتی بیش از نیاز، برخوردار از این امکانات باشند. نوعی تکبر و خودبزرگ بینی در شخصیت آنها وجود دارد که موجب به وجود آمدن احساس استحقاق می گردد.  رضامندی مادی (عامل چهارم قناعت) مشخصه افرادی است که حتی اگر از امکانات کافی برخوردار نباشند، به دلیل وجود منابع درونی هیجان مثبت و توان پذیرش شرایط، احساس رضایت بیشتری دارند. وجود نوعی تواضع، خودشناسی و خوش بینی، موجب می شود که گرفتار مقایسه غیر منطقی و ناکارآمد وضعیت خود با دیگران صاحب رفاه و امکانات مادی نشوند.

1 بیشتر اوقات ،نگران تامین امکانات مادی و رفاهی آینده ام هستم.

2 فکر نداشتن امکانات مادی و رفاهی ای که خواهان آن هستم، باعث شده لذت کافی را از زندگی نبرم.

3 مانند یک ماشین حساب (چرتکه) شده ام که دائم مشغول ارزیابی درآمدها و مخارج زندگی ام هستم.