خانواده به عنوان كهن‌ترين نظام در جوامع بشري، مناسب‌ترين سازمان براي تأمين نيازهاي جسمي و روان‌شناختي اعضا و بهترين بستر براي پرورش نسلي كارآمد و معتقد به ارزش‌هاي ديني و اجتماعي، زمينه‌ساز تأمين نياز‌هاي اقتصادي، حقوقي و رواني افراد بشر بوده است. در سال‌هاي اخير، نظام خانواده به دليل تحولات فرهنگي، اجتماعي، صنعتي، علمي و ارزشي، با مشكلات متعددي روبه‌رو شده است.¹ تزلزل بسياري از سنت‌ها، اخلاقيات، آداب، رسوم و اعتقاداتي كه عامل تقويت، استحكام و تعادل خانواده بوده، به صورت جدي، كارآمديِ خانواده را تهديد كرده است.

منابع ديني ما ـ يعني قرآن و سنت‌ـ ، سرشار از توصيه‌هاي عاطفي، شناختي و رفتاري براي تأمين كارآمدي خانواده است. مجموعه تعاليم اسلامي در مورد خانواده، ما را به نظامي رهنمون مي‌كند كه شاخص‌هاي كارآمدي را در بردارد و پاسخ‌گوي نياز‌هاي مادي و معنوي خانواده است.

در يك طبقه‌بندي كلي، مجموعة تعاليم و معارف اسلام به سه بخش عمده تقسيم مي‌شود؛ بخش اول يك سلسله بينش‌ها و نگرش‌هاي كلي نسبت به جهان، انسان و كل هستي را تشكيل مي‌دهد؛ بخش دوم شامل ويژگي‌ها و خصلت‌هايي است كه يك فرد مسلمان در راه دست‌يابي به كمال، بايد خويشتن را به آنها بيارايد و از اضداد آنها دوري گزيند. اين بخش با عنوان معارف و دستورات اخلاقي اسلام مشهور است؛ بخش سوم به احكام اختصاص دارد. اين بخش شامل دستورالعمل‌هايي است كه به فعاليت‌هاي خارجي و عيني انسان، اعم از فعاليت‌هاي مادي، معنوي، دنيوي، اخروي، فردي و اجتماعي مربوط است. بخش سوم ضامن رعايت حقوق انسان‌هاست.

شاخص بينشي خانوادة كارآمد، به بينش‌هاي ديني اشاره دارد كه براي رشد و كارآيي خانواده ضروري است. ايمان و باورهاي ديني به عنوان يك نگرش اصلي و محوري، به طور مستقيم و غيرمستقيم بر ابعاد شخصيت فرد، مانند هدف زندگي، ابعاد اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي زندگي و ديدگاه‌هاي فرد نسبت به شغل، ازدواج، تحصيل و حتي جنبه‌هاي جزئي‌تري مانند: تفريحات، علايق و ترجيحات رفتاري در زندگي اثرگذار است. برای ارزیابی کارآمدی خانواده از پرسشنامه سنجش کارآمدی خانواده صفورایی  استفاده می شود.